Galeria Asymetria zaprasza: Arno Gisinger - Konstelacja Benjaminowska

Arno Gisinger, Konstelacja Benjaminowska/Die Benjamin Konstellation
Miejsce: Galeria Asymetria/Dom Funkcjonalny ul. Jakubowska 16, Warszawa
Czas: 30 kwietnia 2016, godz. 19:00 - 21:00
Kurator: Rafał Lewandowski
Organizatorzy: Fundacja Asymetria oraz Instytut Jerzego Lewczyńskiego (w budowie)
www.asymetria.eu

„Od dawna, prawdę powiedziawszy od wielu lat, podtrzymuję pomysł rozrysowania na papierze przestrzeni życia i zachodzących tam przemieszczeń.” (Walter Benjamin)

„Podróże i pobyty Benjamina są, być może, najlepszym sposobem – przestrzennym – schwytania życia, wydarzeń, zerwań i kontynuacji”, pisał Jean Lacoste, francuski tłumacz i komentator dzieła autora Pasaży. Benjaminowska geografia, konstelacja miast i miejsc, mieszkań i hoteli – Paryż, Berlin, Neapol, Marsylia, San Remo, Nicea, Portbou, Ibiza, Fionia, ale również choćby Moskwa… – jest więc z pewnością czymś więcej niż tylko ważnym elementem biografii filozofa, psychogeograficznym rysem. T o pewna wizja – równocześnie precyzyjna i labiryntowa – w której najważniejszą rolę odgrywa przemieszczenie, nieustający ruch (ruch (w) przestrzeni, ruch myśli, cytatów i obrazów). Ruch, któremu poddaje się sam Benjamin – emigrant, uciekinier z hitlerowskich Niemiec i z reguł akademickiej hierarchii i akademickiego pisania – i któremu, siłą rzeczy, poddani są również jego czytelnicy, błąkający się wśród piętrzących się układów fragmentów i cytatów składających się na Pasaże, zagubieni gdzieś między literaturą, filozofią i polityką, między Paryżem, Berlinem, Moskwą a Portbou.

Arno Gisinger podąża dziś śladami Benjamina, fotografując konkretne miejsca związane z biografią autora Pasaży – resztki aury (lub jej brak), efektowną lub bardzo zwyczajną scenografię przestrzennych i filozoficznych przemieszczeń. Statyczne, precyzyjne kadry zostają jednak zaburzone wprowadzeniem tekstu, literackimi świadectwami fizycznego i duchowego wygnania: napięcie, jakie pojawia się ze zderzenia słowa i obrazu, teraźniejszości i przeszłości, konkretu miejsca i abstrakcji myśli sprawia, że zyskują one dialektyczną moc, stają się dynamicznymi „obrazami myśli”.

Na jednym z najbardziej sugestywnych zdjęć Konstelacji Benjaminowskiej widzimy dach słynnego hotelu w San Remo i odwrócony napis: Europa. Podwójnie zaburzona czytelność tego symbolu każe zwrócić uwagę na jego aktualność. „Uczeń czyta elementarz, astrolog odczytuje przyszłość z gwiazd” – jaką przyszłość odczytamy dziś z tej konstelacji? Czy w Europie emigrantów i wygnańców, Europie tak jak wtedy, w latach 30., zagrożonej faszyzmem, nie powinniśmy znów uważniej spoglądać w gwiazdy?

Tomasz Szerszeń

---

Die Ausstellung zeigt Arno Gisingers fotografische Reise auf den Spuren Walter Benjamins. Der österreichische Künstler dokumentiert jene Orte, an denen der deutsche Schriftsteller und Philosoph im Exil lebte. Gisinger, der an der Pariser Universität unterrichtet, stellte 36 Fotografien mit Fragmenten von Briefen und Texten Benjamins zusammen um Heute und Gestern, Fotografie und Geschichte, Text und Bild zu verbinden und zeigt wie mithilfe Fotografie Erinnerung dokumentiert werden kann. Zum ersten Mal wird dieses in Europa bereits bekannte Projekt in Polen gezeigt.