czwartek, 31 maja 2018
Karl Jaspers "O mojej filozofii"
Karl Jaspers, O mojej filozofii, tł. D. Lachowska,[w:] tenże, Filozofia egzystencji. Wybór pism, tł. D. Lachowska, A. Wołkowicz, Warszawa 1990, s. 46-79.
Jaspers
(syn urzędnika, dyrektora banku) skończył medycynę. Pierwszymi studiami
były studia prawnicze, a w międzyczasie chodził na wykłady z filozofii.
Po rozczarowaniu prawem rozpoczął studia medyczne. Wychował się w
rodzinie ateistycznej. W wieku czterdziestu lat zajął się filozofią.
Filozofowanie
nie powinno opierać się jedynie na zgłębianiu dziejów filozofii. Odkrył
jak ważne jest zgłębianie historii filozofii, ponieważ charakteryzuje
się ona w sposób, w jaki przekazuje własną historię. Jednak czysto
teoretyczne rozważenie dziejów filozofii nie wystarcza. Historii
filozofii nie można zgłębiać jedynie samym intelektem; trzeba wyjść
naprzeciw rzeczywistości otwierającego się w myśleniu bytu człowieka.
Filozoficzna historia filozofii nosi znamiona:
-Autentycznym sensem dziejów jest wielkie, jedyne, niepowtarzalne.
-Rozumienia myśli wymaga gruntownego studiowania tekstów.
-Rozumienie
filozofii wymaga ujęcia jej w perspektywie dziejów powszechnych.
Jednostka może poznać nieliczne teksty, ale przestrzeń całości
dokonującej się w powszechnej komunikacji i dla prawdy każdego
konkretnego, przybliżającego rozumienia.
-Królestwo
ducha filozofów sprawiające, że żyjemy w pewnej nieobiektywnej
wspólnocie. Filozofem staje się jednostka nieobjęta strukturami
wspólnoty. Ludzie inspirują się do myślenia; nie przekazują sobie
jakiejś prawdy.
-Perspektywa
dziejów powszechnych jest warunkiem najbardziej zdecydowanej
świadomości własnej epoki. W obliczu doświadczeń ludzkich możliwa jest
ocena tego, co możemy doświadczyć i czego nie możemy doświadczyć.
Podczas
studiowania dawnych filozofów trzeba znać również własne realia,
rzeczywistość, w której żyjemy. Prawdziwa filozofia nie oddala człowieka
od jego teraźniejszości.
Zdaniem Jaspersa filozofia wyrasta z przejęcia się życiem. Myślenie filozoficzne jest swoistą praktyką.
Podstawowe pytania o życie wynikają z:
-Nauki, która jest podstawą rozwoju myśli i osiągnięć ludzkich.
-Społeczeństwo
masowe sprowadziło porządek życia na uregulowane tory wiążące ludzi
technicznie w instytucje, ale nie wewnętrznie.
-Doświadczenie granic nauki.
-Człowiek,
jako dostępna rzeczywistość; dzięki niemu wszystko staje się
rzeczywiste wszystko, co jest. Jednak nie wystarcza on sam sobie. Staje
się on człowiekiem przez to, że oddaje się czemuś innemu.
-Czy
i czym jest transcendencja (boskość). To, że jedyną rzeczywistością w
świecie jest człowiek, nie wpływa na fakt, że pytanie o niego prowadzi
wprost do transcendencji.
Jaspers
w młodości poszukiwał filozofii, jako wiedzy. Z czasem przekonał się,
że teorie nie są pewne. Zachwiała się jego wiara w reprezentantów
naukowych, bo to, co prezentowano jako wiedzę naukową nigdy nie było
weryfikowane krytycznie. Nauka ma wielką siłę oddziaływania; kształtuje
świat. Uprawianie nauki pozwala ocierać się o świat. Nauka musi wyzwolić
się od zabobonnej wiary w naukę. Należy zgłębiać jedną naukę bez
oderwania od innych.
Filozofia
nie jest nauką tylko myśleniem przygotowującym do transcendencji.
Myślenie wiąże się z chęcią komunikacji z drugim człowiekiem i wolą
wiedzy. W komunikowaniu drażniło go uparte trwanie przy swoich racjach.
Jednostka zdana na siebie nie może stać się człowiekiem; bycie
człowiekiem wiąże się z komunikacją z innymi.
Trafność
nauk nie jest prawdą; prawda jest o wiele bogatsza. Poznanie następuje
przez zetknięcie z określonym bytem, z którym jest się konfrontowanym na
podmiot i przedmiot, ale nie jest całym bytem. Całego bytu nigdy nie
jesteśmy w stanie poznać. Byt Ogarniający to ten, przez którego wszystko
nam się zjawia. Prawda zawiera prawdę intelektu i nauk. Bezwarunkowość
przewodząca naszemu życiu wypływa z decyzji. Filozofowanie ma sens,
kiedy rzeczywistość jest dopełnieniem myśli; rzeczywistość nie jest
wynikiem doktryny.
Człowiek
może być obiektem wielokierunkowych badań. Człowiek jest czymś więcej
niż może o sobie wiedzieć; jest Ogarniającym, i jako Ogarniające jest
rozdarty. Filozofując człowiek uzmysławia sobie swoją jedyność. Człowiek
chce dokładnie poznać swoją naturę i możliwości. Poznając go nie możemy
ograniczyć się do niego samego; wyjście poza człowieka powoduje zajęcie
się transcendentalnym, czyli tym co niewidoczne. To wyjście ku
niepoznawalnemu sprawia wrażenie, że filozofia chce dokonać tego, co
może dokonać tylko religia. Filozofowanie krążące wokół transcendencji
musi odnosić się do religii. Często wzajemne relacje polegały na
wykluczeniu jednego z drugiego. Stosunek przybierał postać walki.
Stawianie jednej nad drugą zawsze pomniejszało człowieka i jego
możliwości; człowiek wyzbywa się wówczas otwartości na byt i własne
możliwości. Filozofia nie może walczyć z religią; musi ją uznawać jako
przeciwny biegun. Gdyby religia nie była częścią życia ludzkości, nie
byłoby filozofii. Jeśli religia ma pozostać prawdziwa to potrzebuje
sumienia filozofii. Filozofowanie nie może dostarczyć dowodów na
istnienie Boga.
Dzięki
filozofowaniu, dążeniu do transcendencji, człowiek staje się
autonomiczny wobec wszystkich autorytetów w świecie. Transcendencja
ustanawia człowieka.
Dzieła Jaspersa:
-Psychopatologie (1913) – opis metod badawczych i stron jakie ujawniają; ukazanie metod i ich granic;
-Psychologie der Weltanschauungen (1919) – ukazanie możliwości ludzkiej wiary, możliwych obrazów świata i nastawienia
-Philosophie (1932)
-rozprawy psychiatryczne
W swoim filozofowaniu przeciwstawia się filozofowaniu jako całości, w której byt, prawda są dostępne.
Nelson Goodman "Jak tworzymy świat"
Twórczość Ernesta Cassirera można podsumować, jako tworzenie niezliczonych światów z niczego przez użycie symboli. Jego nacisk i uwaga kładzione na mit podczas studiów porównawczych nad kulturą zostały mylnie odczytane jako dążenia w stronę mistycznego obskuratyzmu, antyracjonalistycznego intuicjonizmu i antynaukowego humanizmu. Zdaniem Williama Jamesa jeśli istnieje jeden świat to obejmuje wielość aspektów, jeśli natomiast jest wiele światów to zespół ich wszystkich jest jeden; wszystko zależy od sposobu ujmowania.Świat można analizo
wać w określonym układzie odniesienia, przez co może powstawać pojęcie wielu światów (w zależności od punktu patrzenia). Układy odniesienia należą do opisu systemu. Alternatywne opisy ruchu, sformułowane w tych samych w zasadzie kategoriach i podległe regułom przekształcają jeden w drugi. O wiele bardziej uderzająca jest ogromna rozmaitość wersji i wizji tworzonych przez różna nauki i twórców. „Wersje będące obrazami raczej niż opisami nie mają w ścisłym sensie wartości logicznej i nie można ich łączyć w koniunkcje"[1]. Koniunkcja dwóch zdań nie jest tym samym, co zestawienie. Odmienne wersje świata podlegają relatywizacji: każda jest trafna względem określonego systemu. To nie wersje są zależne od świata, ale świat od wersji. Ustalanie, które wersje są dobre jest zdobywaniem wiedzy. Przydatnym jest definiowanie relacji między światami. Redukcyjne przejście od jednego do innego systemu wzbogaca rozumienie wzajemnych zależności między wersjami świata.
Niekantowska idea wielości światów wiąże się z kantowskim przeświadczeniem o pustości pojęcia czystej treści. Pierwsza pozbawia nas jednego świata, druga tworzywa dla świata. Berkley, Kant, Cassirer, Gombrich, Bruner poddali idee percepcji bez pojęć, czystych danych, absolutnej bezpośredniości, nieuprzedzonego spojrzenia i substancji jako substratu. Kto mówi o pozbawionej struktury treści, substracie bez własności ten podcina gałąź, na której siedzi, ponieważ samo mówienie nakłada strukturę, konceptualizuje, przypisuje własności. Pojęcia bez własności są puste, percepcje-ślepe, Predykaty, obrazy, znaki schematy trwają nawet bez zastosowań, ale pozbawiona formy percepcja - znika.
Tworzenie światów wychodzi od światów, które już znamy, które mamy pod ręką. Jest ono zawsze przetwarzaniem. „Cała masa sposobów tworzenia światów - choć oczywiście nie wszystkie - to czynności rozdzielania i łączenia, często towarzyszące sobie: z jednej więc strony dzielenie całości na części i dzielenie klas na podzbiory, rozkładanie zespołów na cechy składowe , tworzenie rozróżnień, z drugiej zaś składanie całości i klas z części, elementów i podzbiorów, łączenie cech a zespoły i tworzenie związków"[2]. Dokonuje się ono z pomocą znaków, np. rozrzucone w czasie wydarzenia zyskują jedną nazwę. Podstawą identyfikacji jest struktura, układ jednostek i rodzajów. To budzi pytanie o podobieństwo („To samo, czy nie to samo?", „To samo co?") i zmusza do analizy zmian oraz podobieństw.
Rozdzielone i na nowo poskładane części świata nie są tworzeniem innego; światy mogą różnić się tym, że nie wszystko, co jest w jednym jest również w drugim. Rozdzielanie i łączenie nadaje wartość klasom. Uznanie, że wszystkie są równie wartościowe powoduje, że żadną nie uznajemy za wartościową. Wiele rodzajów klas wyróżnianych jest w różnych celach. Niezgodne cele mogę prowadzić do sprzecznych układów istotności i osobnych światów. Stopniowanie jest porządkowaniem.
Światy nieróżniące się co do rzeczy bądź akcentów mogą różnić się uporządkowaniem; światy różnych systemów konstrukcyjnych różnią się co do porządku wyprowadzenia. Nic nie powstaje, nie porusza się, nie zmienia się bez punktu odniesienia. Upakowanie i uporządkowanie jest warunkiem koniecznym w poznaniu świata. Uporządkowanie nie jest odkrywane w świecie, ale wbudowywane w niego. Podczas tego hierarchizowania często pomijamy lub dodajemy różna aspekty światów.
Niektóre zmiany jakich dokonujemy w świecie są rezultatem przepostaciowienia, przeformowania, co może być uznane za korektę lub zniekształcenie.
Prawdą jest to, co nie godzi w żadne z naszych przekonań. Nie ma tu koniecznej zgodności ze światem, ponieważ nie jest możliwe jego widzenie; wymagana jest prawdziwość ze sposobem patrzenia. Jednak granica między regułami i przekonaniami nie jest stała. Przekonania wyrażane są za pomocą pojęć, a te zależą od reguł. Naukowiec twierdzący, że szuka prawdy oszukuje sam siebie. Światy tworzone są zarówno z tego, co powiedziane dosłownie i co powiedziane metaforycznie. Wersje niewerbalne nie podlegają ocenom prawdziwościowym.
Każdy z nas poznaje swój świat, który jest wersją tego „właściwego" wspólnego wszystkim; widziany z różnych perspektyw jest jednak odmienny dla każdego człowieka, co przyczynia się do powstawania kolejnych.
Poznanie w ten sposób nie może wyłącznie polegać na ustalaniu prawd. Sednem odkrycia jest dopełnienie harmonii. Poznanie jest przedstawianiem i przetwarzaniem. Czynności światotwórcze uczestniczą w poznaniu. Postrzeganie ruchu polega na jego wytworzeniu; odkrycie prawa opiera się na wcześniejszym naszkicowaniu go.
[1] s. 11.
[2] s. 16.
Niekantowska idea wielości światów wiąże się z kantowskim przeświadczeniem o pustości pojęcia czystej treści. Pierwsza pozbawia nas jednego świata, druga tworzywa dla świata. Berkley, Kant, Cassirer, Gombrich, Bruner poddali idee percepcji bez pojęć, czystych danych, absolutnej bezpośredniości, nieuprzedzonego spojrzenia i substancji jako substratu. Kto mówi o pozbawionej struktury treści, substracie bez własności ten podcina gałąź, na której siedzi, ponieważ samo mówienie nakłada strukturę, konceptualizuje, przypisuje własności. Pojęcia bez własności są puste, percepcje-ślepe, Predykaty, obrazy, znaki schematy trwają nawet bez zastosowań, ale pozbawiona formy percepcja - znika.
Tworzenie światów wychodzi od światów, które już znamy, które mamy pod ręką. Jest ono zawsze przetwarzaniem. „Cała masa sposobów tworzenia światów - choć oczywiście nie wszystkie - to czynności rozdzielania i łączenia, często towarzyszące sobie: z jednej więc strony dzielenie całości na części i dzielenie klas na podzbiory, rozkładanie zespołów na cechy składowe , tworzenie rozróżnień, z drugiej zaś składanie całości i klas z części, elementów i podzbiorów, łączenie cech a zespoły i tworzenie związków"[2]. Dokonuje się ono z pomocą znaków, np. rozrzucone w czasie wydarzenia zyskują jedną nazwę. Podstawą identyfikacji jest struktura, układ jednostek i rodzajów. To budzi pytanie o podobieństwo („To samo, czy nie to samo?", „To samo co?") i zmusza do analizy zmian oraz podobieństw.
Rozdzielone i na nowo poskładane części świata nie są tworzeniem innego; światy mogą różnić się tym, że nie wszystko, co jest w jednym jest również w drugim. Rozdzielanie i łączenie nadaje wartość klasom. Uznanie, że wszystkie są równie wartościowe powoduje, że żadną nie uznajemy za wartościową. Wiele rodzajów klas wyróżnianych jest w różnych celach. Niezgodne cele mogę prowadzić do sprzecznych układów istotności i osobnych światów. Stopniowanie jest porządkowaniem.
Światy nieróżniące się co do rzeczy bądź akcentów mogą różnić się uporządkowaniem; światy różnych systemów konstrukcyjnych różnią się co do porządku wyprowadzenia. Nic nie powstaje, nie porusza się, nie zmienia się bez punktu odniesienia. Upakowanie i uporządkowanie jest warunkiem koniecznym w poznaniu świata. Uporządkowanie nie jest odkrywane w świecie, ale wbudowywane w niego. Podczas tego hierarchizowania często pomijamy lub dodajemy różna aspekty światów.
Niektóre zmiany jakich dokonujemy w świecie są rezultatem przepostaciowienia, przeformowania, co może być uznane za korektę lub zniekształcenie.
Prawdą jest to, co nie godzi w żadne z naszych przekonań. Nie ma tu koniecznej zgodności ze światem, ponieważ nie jest możliwe jego widzenie; wymagana jest prawdziwość ze sposobem patrzenia. Jednak granica między regułami i przekonaniami nie jest stała. Przekonania wyrażane są za pomocą pojęć, a te zależą od reguł. Naukowiec twierdzący, że szuka prawdy oszukuje sam siebie. Światy tworzone są zarówno z tego, co powiedziane dosłownie i co powiedziane metaforycznie. Wersje niewerbalne nie podlegają ocenom prawdziwościowym.
Każdy z nas poznaje swój świat, który jest wersją tego „właściwego" wspólnego wszystkim; widziany z różnych perspektyw jest jednak odmienny dla każdego człowieka, co przyczynia się do powstawania kolejnych.
Poznanie w ten sposób nie może wyłącznie polegać na ustalaniu prawd. Sednem odkrycia jest dopełnienie harmonii. Poznanie jest przedstawianiem i przetwarzaniem. Czynności światotwórcze uczestniczą w poznaniu. Postrzeganie ruchu polega na jego wytworzeniu; odkrycie prawa opiera się na wcześniejszym naszkicowaniu go.
[1] s. 11.
[2] s. 16.
Albert Camus "Rozumowanie absurdalne"
Albert Camus, Mit Syzyfa i inne eseje, tł. Joanna Guze, Warszawa 2004.
Rozumowanie absurdalne
Samobójstwo
jest problemem filozoficznym, ponieważ odpowiedzenie na to czy życie
jest czy nie jest warte trudu jest odpowiedzią na fundamentalne pytanie
filozofii. Inne pytania, na które odpowiada filozofia i nauka nie są na
tyle ważne, by za nie umierać, czego przykładem jest Galileusz
zapierający się swego odkrycia. Wielu jednak umiera odkrywając prawdę,
że życie niewarte jest trudu, by je przeżyć.
Istnieją
dwie metody myślenia: La Plaisse’a i Don Kichota; równowaga
oczywistości i liryzmu daje dostęp do wzruszenia i jasności. Myślenie o
samobójstwie jest często nieświadome; jest podkopywaniem siebie.
Człowiek rzadko zabija się z refleksji. W świecie pozbawionym złudzeń i
świateł człowiek czuje się obcy. Każdy normalny człowiek myślał o
samobójstwie, więc można ją traktować ową myśl jako pragnienie nicości.
Życie
jest absurdem, trwaniem w masce jak aktor na scenie. Czy samobójstwo
może być rozwiązaniem owego absurdu? Często ci, co się zabijają czynią
to wbrew swoim wcześniejszym poglądom, według których życie ma swój cel,
sens. Natomiast filozofowie głoszący bezsens ludzkiej egzystencji nigdy
nie posunęli się do kroku ostatecznego: zabicia siebie. Ciało broni nas
przed logiką umysłu, który dąży do nicości. „Przywykliśmy żyć, zanim
przywykliśmy myśleć”[1].
Człowiek zabija się, bo życie nie jest warte tego by je przeżyć. Życie
ze świadomością bezsensu życia wypływa z logiki; jednak niepodobna być
logicznym do końca. Karl Jaspers ogłosił niemożliwość ukonstytuowania
świata; niemożliwość ludzkiego poznania prowadzi człowieka do niego
samego.
Wielkie
uczucia niosą za sobą swój świat; od nich zależy to, w jaki sposób
postrzegamy życie. Świat jest określoną metafizyczną postawą umysłu.
Wielkie czyny i dzieła powstawały w absurdalnych okolicznościach i
miejscach. Podobnie jest z życie, ze światem.
Monotonia
codzienności czasami przerywana zostaje nagle rodzącym się pytaniem
„dlaczego”. Rodzi się troska. Codzienność opiera się na trosce o
przyszłość. Ciało pragnie „jutra”. Owa troska zmusza do myślenia, w
którym pierwszą czynnością umysłu jest odróżnienie prawdy od fałszu.
Popadanie w skrajności w tym przypadku prowadzi do absurdu. Już
Arystoteles zauważył, że przypisywanie prawdziwości wszystkiemu czyni
prawdziwymi zdania fałszywe; natomiast skrajne negowanie sprawia, że
zdania fałszywe postrzegane jako fałszywe stają się prawdziwymi. Nawet
prostota tych paradoksów sprawia, że nie można ich rozstrzygnąć i
uniknąć błędnego koła. Często żyjemy z ideami, które, gdybyśmy ich
naprawdę doznawali, powinny wstrząsnąć naszym życiem. Możemy wiedzieć o
świecie jedynie tyle, ile możemy doświadczyć; reszta jest konstrukcją.
Niczego nie jesteśmy poznać dokładnie; pozostajemy obcy nawet sami dla
siebie.
Teorie
naukowe są niestałe, ograniczane możliwościami ludzkiego poznania; są
bliższe poezji niż prawdy. Dzięki wiedzy możliwe jest uchwycenie
zjawisk, ale nie poznanie świata. Dostrzegano wady, słabe strony każdego
ze sposobów poznawania świata. W każdej epoce dążono do racjonalizmu i
krytykowano go.
Heidegger
dostrzega, że jedyną realnością jest „troska” na każdym szczeblu bytu.
Dla człowieka zagubionego jest ona strachem. Strach powinien być
świadomy siebie, aby człowiek mógł jasno widzieć. Jaspers powątpiewa
jednak w jakąkolwiek ontologię, ponieważ umysł skazany jest na porażkę.
Duchowych przygód dostarcza nam historia. Szestow dowodzi, że
najbardziej sensowny system ludzki, jakim jest racjonalizm, potyka się o
irracjonalizm myśli ludzkiej. Kierkegaargd nie tylko odkrywa absurd,
ale i przeżywa go. Husserl w swojej fenomenologii poszczątkował świat i
każdy jego element uczynił jednakowo wartościowym.
Absurd
poznania polega na ludzkim wołaniu i milczeniu świata. Człowiek nie
jest w stanie dać ostatecznej odpowiedzi. W przypadku życia absurd jest
nieuchronny – poznajemy sprzeczność naszej wiedzy z czynami. Absurd jest
we wspólnej obecności człowieka i świata.
Człowiek
jest łupem swoich prawd; jeśli raz je uznał to nie potrafi się od nich
uwolnić. Człowiek zwraca się ku Bogu by osiągnąć niemożliwe, by uwolnić
się z absurdu. Kierkegard uczynił z absurdu nieuchwytną dla rozumu część
doświadczenia tego świata. Paradoks i antynomia są kryteriami religii, w
której to samo, co każe wątpić, daje jedność. Najmilszą Bogu jest
„ofiara z Intelektu”.
Wysiłek
człowieka jest tym bardziej rozpaczliwy im bardziej widzi jego
daremność. W udręce utwierdza irracjonalność. Kierkegard przypisuje Bogu
atrybuty absurdu: niesprawiedliwość, niekonsekwencja, niezrozumiałość.
Inteligencja powinna wyzbyć się pychy. Rozpacz zdaniem Kierkegarda jest
stanem grzechu, ponieważ jest odczuciem wypływającym z poczucia absurdu
(stanu metafizycznego człowieka świadomego). Absurd jest grzechem bez
Boga, ale trzeba w tym stanie absurdu żyć.
Zdaniem
Camusa postawa egzystencjalna jest samobójstwem filozoficznym. Zasada
oparta na twierdzeniu, że wszystko jest rozumem zmierza do wyjaśnienia
świata, który jest jasny, kiedy zakłada się, że ma być jasny.
„Intencjonalność”,
modna przez fenomenologów, zakłada, że świadomość poznaje przedmiot w
wybranej chwili. Utrwala jego jednorazowy obraz. Rozum odwraca się od
sprzeczności, aby przyjąć zasadę uczestnictwa. U Husserla rozum nie zna
własnych granic, które zakreśla absurd. Absurd to rozum uznający własne
granice. Zdaniem Kierkegarda zaspokojenie potrzeby jasności jest
wyrzeczenie się jej. Grzechem jest pragnienie wiedzy.
Różne
przejawy życia, świata mają sens; nie mają go dla nich niektóre
stawiane problemy. Życie człowieka jest sprawianiem, by żył absurd,
który umiera, kiedy się od niego odwracamy. Bunt jest stanowiskiem
filozoficznym, w którym żąda się jasności. Samobójstwo rozwiązuje
absurd. Bunt przeciwko temu nadaje życiu cenę.
Największa
absurdalność płynie z pojęcia wolności: albo nie jesteśmy wolni i
wszechmocny Bóg jest odpowiedzialny za zło, albo jesteśmy wolni i
odpowiedzialni, ale Bóg nie jest wszechmocny. Wolność jest zdobyczą
mistyków; oddając się Bogu, zgadzając się na jego reguły, stają się
wolni.
Absurd
uczy, że wszystkie doświadczenia są obojętne i jednocześnie popycha do
jak największej liczby doświadczeń. Przy jasności widzenia hierarchia
wartości staje się zbyteczna.
Przedwczesna
śmierć w oczach Greków była śmiercią ulubieńców bogów, których świecie
byli pozbawieni zmysłowych odczuć. Żyjąc trudno wyzbyć się odczuć,
sprzecznych myśli. Trudno jest poprzestać na jednym sposobie myślenia;
trzeba ciągle wędrować.
środa, 30 maja 2018
Stypendia zagraniczne
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi rekrutację
kandydatów na zagraniczne stypendia artystyczne realizowane na podstawie
dwustronnych Programów o Współpracy Kulturalno-Naukowej.
Informacje ogólne:
- Stypendia są przeznaczone na kilkumiesięczne staże artystyczne, studia magisterskie, naukowo-badawcze lub studia podyplomowe realizowane za granicą. Niektóre państwa dopuszczają przyjęcie wniosków studentów ostatniego roku studiów.
- Kandydaci na stypendium uzyskują we własnym zakresie dokumenty świadczące o gotowości ich przyjęcia przez placówkę zagraniczną – instytucję artystyczną lub naukową – w danym roku akademickim. Placówka powinna mieć charakter państwowy/publiczny. Nie istnieje możliwość otrzymania stypendium na pobyt w ośrodkach finansowanych ze źródeł prywatnych lub w celu pokrycia kosztów prywatnych lekcji.
- Limit wieku przyszłych stypendystów, określany przez większość państw, to 35 lat w chwili rozpoczęcia pobytu, tj. jesienią 2018 roku.
- Reprezentanci wszystkich dziedzin sztuki są uprawnieni w równym stopniu do ubiegania się o stypendium.
- Kandydat w danym roku może ubiegać się o wyjazd wyłącznie do jednego kraju oraz do jednej instytucji artystycznej lub naukowej.
Rekrutacja:
- Kandydaci ubiegający się o stypendia rządów państw obcych powinni złożyć wniosek o przyznanie stypendium zagranicznego w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wypełniając Wniosek o przyznanie stypendium zagranicznego (zamieszczony poniżej). Formularz powinien zostać sporządzony w języku polskim.
-
Do formularza wniosku należy dołączyć następujące załączniki:
- Curriculum Vitae,
- korespondencję z daną placówką zagraniczną potwierdzająca gotowość przyjęcia kandydata w przypadku przyznania stypendium lub list zapraszający od placówki zagranicznej,
- co najmniej dwie opinie od profesorów (instytucji polskich lub zagranicznych), popierających starania kandydata o przyznanie stypendium,
- zaświadczenie o znajomości języka obcego, zgodnego z wymogami partnerów zagranicznych,
- kserokopię dyplomu ukończenia artystycznych studiów wyższych, a w przypadku studentów ostatniego roku - wyciąg z indeksu potwierdzony przez uczelnię (lista egzaminów z przedmiotów wiodących podczas całego przebiegu studiów),
- kopie dyplomów, wyróżnień z konkursów, wystaw, recenzje itp.,
- portfolio, np. zdjęcia prac i szkiców, CD z utworami różnych stylów muzycznych, DVD z formami scenicznymi oraz inne dokumenty potwierdzające osiągnięcia kandydata w danej dziedzinie.
- Wszelkie dokumenty w językach obcych powinny zawierać robocze tłumaczenie na język polski.
- Kandydaci ubiegający się o stypendium rządowe Francji lub Szwajcarii powinni skontaktować się indywidualnie z osobą przeznaczoną do kontaktu (dane zamieszczone poniżej) w celu otrzymania szczegółowych informacji nt. przedłożenia dodatkowych, wymaganych dokumentów.
- Wnioski należy przesyłać drogą pocztową lub złożyć osobiście w biurze podawczym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (ul. Krakowskie Przedmieście 15/17, 00-071 Warszawa). Aplikacje można składać do ostatniego dnia danego naboru. W przypadku przesyłki pocztowej nie decyduje data stempla pocztowego. Dokumenty powinny zostać wysłane z odpowiednim wyprzedzeniem.
Kontakt:
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Departament Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej
ul. Kopernika 36/40
00-328 Warszawa
Departament Szkolnictwa Artystycznego i Edukacji Kulturalnej
ul. Kopernika 36/40
00-328 Warszawa
Informacje dotyczące stypendiów zagranicznych, w których pośredniczy MKiDN:
Eliza Kujan, tel.: (22) 55 15 786, e-mail: eliza(dot)kujan@mkidn(dot)gov(dot)pl
Do pobrania:
MKiDN pośredniczy w naborze na stypendia zagraniczne wyłącznie w przypadku wymienionych poniżej krajów.
Konkurs na kandydata na stanowisko dyrektora Narodowego Muzeum Techniki w Warszawie
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłasza konkurs na
kandydata na stanowisko dyrektora Narodowego Muzeum Techniki w
Warszawie ul. Plac Defilad 1, 00-901 Warszawa.
Do pobrania
Do pobrania
Pomoc socjalna dla twórców i artystów
Zgodnie z art. 87 ust. 4 pkt. 4 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o
grach hazardowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 471 ze zm.) oraz z §11. ust.1, 2
rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27
września 2017 r. w sprawie szczegółowych warunków uzyskiwania
dofinansowania realizacji zadań z zakresu kultury, trybu składania
wniosków oraz przekazywania środków z Funduszu Promocji Kultury (Dz. U.
poz. 1808) pomoc socjalną
z Funduszu Promocji Kultury mogą uzyskać twórcy i artyści, którzy znajdują się w trudnej sytuacji materialnej.
z Funduszu Promocji Kultury mogą uzyskać twórcy i artyści, którzy znajdują się w trudnej sytuacji materialnej.
Zgodnie z §11 ust. 7, 8 i 9 powyższego rozporządzenia:
„7. wniosek o udzielenie pomocy socjalnej powinien zawierać:
1) dane osoby, której wniosek dotyczy
a) datę urodzenia,
b) imię i nazwisko,
c) adres korespondencyjny,
d) identyfikator podatkowy (NIP), o którym mowa w art. 3 ust. 1
ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i
identyfikacji podatników i płatników, a w przypadku braku identyfikatora
podatkowego – numer paszportu;
2) nazwę urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której wniosek dotyczy;
3) informacje o dorobku twórczym lub artystycznym osoby, której wniosek dotyczy;
4) informacje o sytuacji materialnej osoby, której wniosek
dotyczy, wraz ze wskazaniem okoliczności wpływających na tę sytuację
uzasadniających przyznanie pomocy socjalnej;
5) oświadczenie osoby, której wniosek dotyczy, o dochodach uzyskanych w okresie ostatnich dwunastu miesięcy.
8. Do wniosku dołącza się dokumenty potwierdzające zaistnienie okoliczności,
o których mowa w ust. 7 pkt 3 i 4, oraz okoliczności uprawniających do
zwolnienia przyznanej pomocy socjalnej z podatku dochodowego, o którym
mowa w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032, z późn. zm).
9. Środki Funduszu udzielone na pomoc socjalną przekazuje się na
wskazany rachunek bankowy osoby, której przyznano pomoc socjalną, lub w
inny uzgodniony z tą osobą sposób.
Wnioski można składać w dowolnym terminie przez cały rok. Pomoc socjalna ma charakter jednorazowej wypłaty środków.”
ad. ust.8: okoliczności uprawniające do zwolnienia
przyznanej pomocy socjalnej z podatku dochodowego to: indywidualne
zdarzenie losowe, klęska żywiołowa, długotrwała choroba. Przez
"indywidualne zdarzenie losowe" należy rozumieć wszelkie zdarzenia,
które są nieprzewidziane, niemożliwe do uniknięcia. Zdarzenia losowe
mogą być spowodowane działaniem sił przyrody. Natomiast przez
"długotrwałą chorobę" należy rozumieć chorobę wymagającą długotrwałego
leczenia (w sposób stały lub przez długi okres), w tym chorobę określaną
z medycznego punktu widzenia jako przewlekłą.
Dokumentami potwierdzającymi uprawnienia do zwolnienia z podatku
dochodowego mogą być: aktualne zaświadczenie lekarskie o chorobie
przewlekłej wymagającej długotrwałego leczenia, kopia przyznanego
inwalidztwa lub niepełnosprawności podpisana przez wnioskodawcę wraz z
formułą „za zgodność z oryginałem” lub inne dokumenty potwierdzające
zaistnienie indywidualnego zdarzenia losowego, klęski żywiołowej.
Wnioski prosimy kierować na adres:
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Departament Mecenatu Państwa
ul. Krakowskie Przedmieście 15/17
00-071 Warszawa
Departament Mecenatu Państwa
ul. Krakowskie Przedmieście 15/17
00-071 Warszawa
z dopiskiem: Wniosek o pomoc socjalną z Funduszu Promocji Kultury w roku 2018.
Dodatkowe informacje można otrzymać pod numerem telefonu:
22/42 10 578 lub 22/826 06 18.
Seria „Porady lekarzy i dietetyków”
W tym miesiącu sporo miejsca poświęciłam książkom wprowadzającym
w określone diety. Możemy się z nich dowiedzieć, że bardzo często w terapii więcej
niż połowa sukcesu tkwi w odpowiednim odżywianiu. Do tego znajdziemy w nich ciekawe
pomysły na smaczne dania zapewniające przestrzeganie odpowiedniego żywienia w
czasie choroby lub zapobiegania jej. Cukrzyca, niedokrwistość, nadmiar
cholesterolu i parę innych chorób było tematem poszczególnych publikacji, w
których poza przepisami znajdują się cenne wskazówki i informacje dla
czytelników.
„W zdrowym ciele zdrowy duch” – przekonuje stare
porzekadło, dlatego po raz kolejny będzie dziś o książkach wprowadzających nas
w tajniki diety. Tym razem trzy publikacje. Każda z nich ma podobny schemat
rozkładu treści. Do tego należą do serii „Porady lekarzy i dietetyków” z Wydawnictwa
Lekarskiego PZWL. Łączy je również to, że są to publikacje naukowe, czyli wiele
treści, ciekawostek, wskazówek zawartych w nich jest potwierdzona naukowo i nie
wszystkie można znaleźć na portalach czy stronach internetowych pisanych przez
laików. Publikacja powstały pod redakcją prof. dra hab. med. Mirosława Jarosza
oraz prof. dra hab. med. Jana Dzieniszewskiego. Obu łączy praca w Instytucie
Żywności i Żywienia im. prof. dra med. Aleksandra Szczygła oraz zamiłowanie do zgłębiania
tajników układu pokarmowego.
Jakiś czas temu trafiły do mnie trzy publikacje z serii
„Porady lekarzy i dietetyków”. Są to: „Dna moczanowa”, „Żywienie w niedoczynności
tarczycy” oraz „Choroby trzustki”. Pierwsza autorstwa Lucyny Pachockiej i
Mirosława Jarosza zainteresowała mnie ze względów zawodowych. Dość często
pojawia się w różnych publikacjach, że taki a taki twórca cierpiał na podagrę.
Czasami odważniejsi i dociekliwsi uczniowie i studenci zadają pytanie: „Co to
jest podagra?”. W internecie można znaleźć sporo informacji na ten temat, ale nie
zawsze są to źródła rzetelne, dlatego wolałam sięgnąć po pracę naukową i tym
sposobem zgłębić temat dny moczanową. Z publikacji dowiemy się jak daleko
sięgają początki leczenia dietą. Następnie poznamy niedługą historię leczenia
dny, kiedy się pojawia, jakie są jej przyczyny, jak możemy wspomagać się dietą
oraz aktywnością fizyczną, w jaki sposób diagnozować, po jakie produkty sięgać,
przykładowe jadłospisy na trzy dni, listy przepisów oraz jakie znaczenie ma
łączenie diety z leczeniem farmakologicznym. Całość prosta, pięknie rozrysowana
i rozpisana dzięki czemu każdy bez problemów odnajdzie się w zawartych
treściach.
Kolejna publikacja to „Żywienie w niedoczynności tarczycy”,
dzięki której dowiemy się czym jest niedoczynność tarczycy, co tak naprawdę
oznacza ów termin, czym objawia się choroba i dlaczego zachowanie odpowiedniej
równowagi hormonalnej jest ważne. Do tego pomocne są wskazówki dotyczące tego,
jakie badania należy wykonać, jakim chorobom towarzyszą, jakie poważne
konsekwencje może mieć brak leczenia, czym jest dieta i po jakie produkty
sięgać. Nie zabraknie też przykładowych jadłospisów oraz przepisów.
W „Chorobach trzustki” Mirosława Jarosza i Jana Dzieniszewskiego
znajdziemy taki sam rozkład tematów jak w poprzednich. Tym razem publikacja poświęcona
jest gruczołowi znajdującemu się za żołądkiem i odpowiedzianego za wydzielanie
enzymów trawiennych oraz regulacji poziomu glukozy we krwi, czyli bardzo ważnych
zadaniach.
Dokładniejsze badania naukowe dotyczące wpływu
żywienia na funkcjonowanie organizmu sprawiają, że żyjemy w coraz większej
świadomości tego, jak wielki wpływ na nasze życie ma to, co i jak jemy. Wiele
chorób wywołanych jest pospiesznymi, nieregularnymi posiłkami i zbyt tłustymi
oraz bogatymi w węglowodany posiłkami. Cierpi na tym najczęściej nasz organizm.
W książkach znajdziemy informacje pozwalające nam samodzielnie odkryć, z jakimi
chorobami możemy mieć do czynienia oraz zachęcające do wizyty u lekarza, który
będzie mógł zdiagnozować oraz zalecić odpowiednie leczenie. Autorzy zachęcają
do weryfikacji swojej diety jeszcze przed wystąpieniem jakichkolwiek objawów,
dlatego po książki powinien sięgnąć każdy, kto chce się lepiej czuć. Wszystkie
publikacje z serii napisane są w bardzo przystępny sposób, średniej wielkości
czcionką, dzięki czemu będą mogły po nie sięgnąć również osoby starsze. Od wcześniej
omawianych książek Zofii Wieczorek-Chełmińskiej te różnią się mniejszą ilością
przepisów i szerszą charakterystyką chorób.
w przystępny sposób oprowadza nas po schorzeniach,
objawach, podpowiada, w jaki sposób uniknąć poważnych dolegliwości, a kiedy już
mamy z nimi do czynienia to w jaki sposób je łagodzić.
Publikacje łatwa w odbiorze i przejrzyste. Pozwalają
na szybkie odnalezienie się w nowym sposobie żywienia. Niewielka ilość
proponowanych dań uzmysławia nam , że dieta nie pozbawia nas przyjemności
czerpanej z jedzenia.