Jolanta Holzer, Samuel Milewski "Test"

Jolanta Holzer, Samuel Milewski, Test, Gdynia “Novae Res” 2018

Dorastanie to ciągłe poszukiwanie swojego miejsca w społeczeństwie. Z każdą dochodzącą możliwością wyboru połączoną ze społecznymi uprzedzeniami staje się to trudniejsze. Trzeba ciągle weryfikować własne wyobrażenie własnego życia z tym, co nam podsuwa najbliższe otoczenie oraz tym, jakie możliwości daje nam świat. Takie ciągłe postmodernistyczne poszukiwanie wprowadza w nasze życie możliwość spełnienia, ale też jednocześnie przyczynia się do chaosu, w którym jednostki niepasujące do wcześniej ustalonych i znanych im wzorców czują się zagubione.

Do świata takich bohaterów wprowadza nas Jolanta Holzer i Samuel Milewski w książce „Test”, w której czwórka bohaterów zmuszonych do ciągłej analizy, poszukiwań, układania życia według własnych pomysłów zderzanych z możliwościami, jakie daje świat sprawia, że stają się oni jednostkami mocniej przeżywającymi owe społeczne tarcia, w których takie zestawienie powoduje wyłonienie się lęków. Świadomi przeszkód stających na naszych pełnych możliwości życiowych drogach bohaterzy czyją się jak w klatce, poza którą znajduje się klucz do spełnienia ich marzeń. Tylko czy uda im się go kiedyś dosięgnąć?

O takich zmaganiach jest wielonarracyjna powieść „Test”, w której znajdziemy intymne opowieści o pragnieniach, popełnianych błędach, upadkach na drodze ku marzeniom, zderzeniach ze ścianą społecznych ograniczeń, własnych niemożności wynikających z określonej socjalizacji i dużej wrażliwości wynikającej z ciągłej analizy własnego miejsca w świecie. Autorzy głos oddają na zmianę każdemu z bohaterów. Czytelnik nie znajdzie w niej nagłówków do kogo należą owe doświadczenia i tylko uważne czytanie, układanie historii w całość pozwala nam na określenie do kogo one należą. Nie ma tu też określonej fabuły prowadzącej od punktu A do B z wyraźnym zakończeniem. To raczej tylko wycinek życia bohaterów, którzy posiadających cechy i chęć osiągnięcia szczęścia. Zawarte w książce urywki z życia  Kuby, Dagmary, Ryfki i Szymona pomagają jedynie w zbudowaniu portretów psychologicznych oraz przyjrzeniu się problemom, z którymi każdy z nas w mniejszym lub większym stopniu w konsumpcyjnym świecie pełnym pozornych możliwości i nieograniczonych wyborów ma do czynienia.

Zamieszczone w książce absurdy dorosłości wymagającej od jednostki większej dojrzałości i samodzielności niż jest na nią gotowa pozwalają nam na spojrzenie z boku na wzorce społeczne, w których żyjemy, szablony szczęścia, które tworzymy pod wpływem kreacji mediów, odbioru dzieł kultury oraz nasze umiejętności wpisania się w nie, zaburzenie przeżywania szczęścia pod wpływem kulturowego miksu powstającego z tego, co dostarcza nam kultura. Zobaczymy tu bohaterów, którzy dawniej byliby zależni od starszych członków rodziny, musieliby spełniać ich wizje szczęścia, a tu mają możliwość samodzielnego tworzenia tych pomysłów kosztem całkowitej samodzielności zmuszającej do utrzymania się w świecie nadmiernej konsumpcji i poczucia bezsensu z powodu pozornego niedostatku dóbr.

„Test” to bardzo dobra, wciągająca powieść o każdym z nas i naszych umiejętnościach radzenia sobie z potrzebami oraz ideami kreowanymi przez kulturę masową. Zmusza do zadania sobie pytania o nasze miejsce w tej gonitwie, naszą zależność od przeżytych tekstów kultury oraz rozumienie populistycznego hasła „bądź sobą”.

Książka nie należy do tych łatwych powieści na jeden wieczór. Wręcz przeciwnie: wymaga intensywnego wchodzenia, przetwarzania, analizy różnorodnych form literackich zawartych w niej. Z tego powodu „Test” polecam wyłącznie czytelnikom doświadczonym, potrafiącym dogłębniej analizować tekst, nudzących się zwykłą, prostą fabułą, kochających literackie puzzle wymagające intelektualnego zaangażowania.