Moja córka to mała obserwatorka przyrody.
Kiedyś jednak musi przyjść czas od obserwacji i eksperymentów do zdobywania i
uporządkowania wiedzy, wejścia w świat zagadnień. Myślę, że publikacja „Cały
świat jest cudem. Ilustrowany przewodnik po tajemnicach przyrody” autorstwa Iris
Gottlieb to świetna pomoc. Zwłaszcza, że pozwala uporządkować wiedzę. Całość
podzielono na trzy większe części nauki o życiu, nauki o Ziemi i nauki fizyczne.
Każdy z tych działów podzielono na jeszcze mniejsze i tym sposobem dział nauk o
życiu zawiera anatomię, botanikę, ekologię, genetykę, mikrobiologię,
neuronaukę, zoologię. Nauki o Ziemi wprowadzają w geofizykę, geologię,
glacjologię, meteorologię, oceanografię. Natomiast nauki fizyczne skupiają się
na astronomii, chemii i fizyce. Już ten podział uświadamia nam, że mamy do
czynienia z szerokim zakresem wiedzy i muszą być to podstawowe informacje,
które każdy z nas powinien wiedzieć.
Każdy problem jest tu pięknie rozrysowany i
pozwala czytelnikom na łatwe odnalezienie się w treściach. Ilustracje są
proste. Czasami bardzo uproszczone i decydowanie dla uczniów szkół podstawowych
niż przedszkolaków. Tekstu jest niewiele, dobrze dobrany i zilustrowany w
prosty sposób, ale przemawiający do wyobraźni czytelnika. I to jest duży plus, ponieważ
każdą rzecz pokazano w taki sposób, aby było łatwo zapamiętać.
W lekturę wprowadza nas omówienie cech, jakie
wykazują organizmy żywe. Następnie odkrywamy zasady działania ewolucji i
przystosowania do środowiska. Przy okazji dowiadujemy się o szkodliwej i
korzystnej mutacji, dryfie genetycznym i doborze naturalnym, by płynnie przejść
do ciekawostek na temat tego, ile mamy wspólnych genów z innymi organizmami żywymi
(zarówno zwierzętami, jak i roślinami). Następnie mamy okazję lepiej poznać
nasze ciało. Są tu zęby, serce, ciekawostki na temat ilości atomów, bakterii,
komórek, długości naczyń krwionośnych i wiele innych. Bardzo obrazowo pokazano
stosunek wielkości plemnika do komórki jajowej, ciekawie zilustrowano działanie
oczu u różnych zwierząt. Sporo też wiedzy o znaczeniu snu i pracy mózgu.
Poznamy również zachowania obronne zwierząt i ludzi, działanie zmysłów oraz
odmienne odbieranie bodźców. Sporo miejsca poświęcono zwierzętom o wysokim
stopniu zorganizowania, dużej odporności oraz posiadających niezwykłe
umiejętności estetycznego budowania. Obok mrówek mamy golca piaskowego, sowy,
gołębie, czyli zwierzęta, które zawsze w jakiś sposób fascynowały ludzi.
Są tu wodne jednorożce, rośliny cuchnące
padliną i te słynące z oczyszczania powietrza. Nie zabraknie też miejsca dla
wirusów, grzybów, drożdży.
Podróż po kolejnej części rozpoczynamy od zdobycia
informacji na temat nieskończoności Wszechświata, by płynnie skoczyć do lasów
na Ziemi i tam poznać tajniki fotosyntezy, przyjrzeć się liściom, budowie
sekwoi, a później poznać ukształtowanie terenu oraz sposób powstawania lodowców,
a także tajniki wędrówek kamieni. Razem z autorką zajrzymy do jaskiń,
przejdziemy góry i przyjrzymy się anomaliom magnetycznym oraz pływom. Dowiemy
się jak powstaje tsunami oraz jakie środki bezpieczeństwa trzeba wówczas
zachować. Zajrzymy do wnętrza martwego wieloryba i poznamy ekosystem, który w
nim powstaje, a także przyczynę zamierania morskich głębin i zakwaszania
oceanów. Przyjrzymy się rzekom, chmurom.
Do nauk fizycznych wprowadza nas kalendarz
kosmiczny, czyli rozrysowanie kolejnych etapów tworzenia się wszechświata i
zmian zachodzących na Ziemi. Następnie na nowo wracamy do zagadnień odbierania
bodźców i złudzeń oraz sił oddziałujących w przyrodzie. Poznamy trzecią zasadę
dynamiki Newtona, widmo magnetyczne, zasady pomiaru pH oraz datowania
węglowego, a także zabezpieczania psuciu się pokarmów. Są tu informacje na
temat działania lustra, a zaraz za nimi lecimy w Kosmos, gdzie dowiemy się
sporo ciekawostek o gwiazdach, galaktykach, odległościach kosmicznych, teorii strun,
czarnej dziurze i paru innych ważnych rzeczach.
Lektura uzmysławia czytelnikowi, że świat jest
powiązany. W fizyce ważne są informacje z nauk biologicznych i odwrotnie. Cały
świat jest cudem, w który trzeba wejść z otwartością i ciekawością.
Myślę, że książka będzie świetną pomocą naukową
pozwalającą uporządkować wiedzę zdobywaną w szkole i pomagającą rozwinąć
zainteresowania, uświadomić różnorodności istnienia nauk. Całość dopełniają
ilustracje autorki. Do tego solidna oprawa i bardzo dobrze zszyte strony
sprawiają, że młodzi czytelnicy mogą korzystać z niej wielokrotnie.