lalka do zabawy i terapii

Zabawką, której rolę coraz częściej się umniejsza, a chłopcom wręcz mówi, że to zabawka dla dziewczyn jest lalka. To z nią dziecko będzie uczyło się pierwszego odgrywania ról społecznych („A może da się pani zaprosić na herbatkę?”, „Co chce pani kupić?”). Lalka to zabawka, która zmusza dziecko do wysiłku. Im prostsza tym wysiłek większy. Samochód można popchnąć i jedzie. Lala zjedzie, ale tylko na zjeżdżalni, przez co niektóre dzieci nie wykazują zainteresowania nimi. Lalka może w domu zastąpić dziecku koleżankę (pod warunkiem, że dziecko ma na co dzień kontakt z innymi dziećmi). Zabawa ma nie tylko zaspokoić potrzebę ruchu czy działania, ale także umożliwić rozwijanie zmysłów, doskonalić myślenie oraz rozwój emocjonalny.

Poza tymi oczywistymi funkcjami lalki również mają zastosowanie terapeutyczne w przypadku dzieci nieposiadających umiejętności społecznych (autyzm, zespół Aspergera), które mają specyficzne potrzeby: lalki muszą być szyte specjalnie dla nich na podstawie wskazówek rodziców. Niewiele firm daje takie możliwości, a lalki oferowane przez wiele z nich jako rehabilitacyjne straszą. Brakuje ofert, w których dziecko z brakiem umiejętności społecznych mogłoby mieć zabawkę, z którą mogłoby się identyfikować czy traktować jak młodszą siostrzyczkę lub braciszka. Tę pustkę wypełniają niebanalne lalki, które można zamówić na RomaSzop. Ceną nie odbiegają od innych, a są śliczne i po latach (jeśli przetrwają liczne zabawy i wędrówki) mogą służyć jako ozdoba. Ja się w nich zakochałam.

Lalki wykonywane przez tę firmę doskonale sprawdzą się w terapii zabawowej wymyślonej przez amerykańską terapeutkę Virginia Mae Axline i opisanej w książce „Play therapy”. Taka terapia powinna odbywać się w specjalnie urządzonym pokoju zabaw. Nie jest on konieczny, ale bardzo praktyczny i ułatwia prace z dzieckiem. Powinny się w nim znajdować mocne i trwałe zabawki, aby dziecko nie miało trudności z ich używaniem. Ważnym elementem są wytrzymałe lalki przypominające członków rodziny. Poza nimi do kolekcji zabawek, które powinni znajdować się na półkach na wyciągnięcie ręki dziecka muszą wejść żołnierzyki, zwierzęta, samochody, samoloty. Podczas takiej terapii trzeba dziecku pozostawić swobodę, aby ono mogło decydować, czym i w jaki sposób chce się bawić. Po terapii trzeba wszystko posprzątać by wróciło na swoje miejsca. Rola terapeuty polega na obserwowaniu zachowań dziecka i chwaleniu prób naśladowania zachowań społecznych przy jednoczesnej akceptacji dziecka i jego zachowań. Terapeuta powinien potrafić nawiązać kontakt z dzieckiem: musi być ciepły, miły, uśmiechnięty i wyrozumiały oraz nie zmuszać dziecka do zabaw, ale pozwolić na przyzwyczajenie się. Umiejętny terapeuta podchwytuje zabawy, które spontanicznie podejmuje dziecko oraz akceptować jego odmowę w uczestnictwie czy zabaw proponowanych przez terapeutę. Bardzo ważna jest atmosfera swobody i wręcz pozwalanie dziecku na wszystko i podążanie za nim oraz pozwolenie mu na bałaganienie (pokój zabaw jest królestwem dziecka). Nie wolno stawiać dziecku, ale nie można dziecko lub inne osoby narażać na niebezpieczeństwo.

Z dzieckiem autystycznym można nawiązać kontakt dopiero podczas naśladowania jego zachowań, które będą punktem wyjścia do dialogu i następuje on już na etapie wymiany wzrokowej (zwykle dzieci z autyzmem udają, że nie widzą lub po prostu nie dostrzegają to, czego nie chcą lub tych, którzy nie zachowują się zachęcająco). Nie należy dziecku się narzucać. Zwróceniu na siebie uwagę może pomóc lalka wykonana specjalnie ze wskazówkami rodziców lub bączek.