 |
Autor: Anna Sikorska
Tytuł: „Hiszpania w filmach Pedra Almodóvara"
Wydawnictwo: Attyka
ISBN: 978-83-89487-51-3
Rok wydania: 2015
|
Muszę przyznać szczerze, iż jestem wielką miłośniczką filmu,
ale przez ostatnie kilka lat produkcji, które zrobiłyby na mnie
wrażenie, było
bardzo niewiele. Może po prostu żądam zbyt wiele od twórców dzisiejszej
kinematografii, oczekując, że ich obrazy pozostaną w mej pamięci nieco
dłużej niż przysłowiowe „pięć minut”? Odnoszę wrażenie, iż teraz, gdy
wszyscy oczekują
sukcesów kasowych w kinach, gdzieś zatraca się myśl o bohaterze
przemawiającym do widza z ekranu tak, by ten miał szansę
zastanowić się nad rzeczywistością, w jakiej żyje. Aktualnie, kiedy
popularne
są komedie romantyczne lub okraszone całą masą efektów specjalnych
superprodukcje, gdzieś na uboczu egzystuje kino przeznaczone dla
bardziej
uważnego obserwatora, który doceni różne aspekty trudnej historii,
opowiedzianej w kadrze. Z racji tej konkluzji, ostatnio zaczęłam wracać
do
mistrzów kina europejskiego, potrafiących władać niezwykle poruszającym
językiem filmu. Do niedawna był jednak w tej grupie ktoś, po produkcje,
kogo
bałam się sięgać z racji przeświadczenia, iż to dla mnie zbyt ambitny
twórca.
Pedro Almodóvar, bo o nim mowa, od lat w swoich dziełach pokazuje
osobiste
spojrzenie na problemy. będące często tematami tabu, a więc
wzbudzającymi liczne
kontrowersje. Równocześnie hiszpański reżyser sprytnie wplata losy
swoich
bohaterów w rzeczywistość społecznych oraz historycznych zmian
Hiszpanii, co jest
ciekawym materiałem źródłowym dla licznych opracowań i prac naukowych.
Jedną z
nich miałam okazję poznać.
 |
| Pedro Almodóvar na Festival Internacional de Cine en Guadalajara (2010)
(fot. Antonio Romero Gonzalez) |
Pedro Almodóvar Caballero urodził się 24 września 1949 w Calzada de
Calatrava. Okres dorastania tego artysty przypadł na bardzo trudny czas rządów
gen. Franco. Ówczesna władza była skutkiem wojny domowej
pomiędzy rządem Republiki Hiszpańskiej, a prawicową opozycją, toczonej w latach
1936-1939. O eskalacji i sile tego konfliktu może świadczyć fakt, iż część
historyków, uważa to zdarzenie niejako za zapowiedź II wojny światowej.
Ostatecznie bratobójcze walki doprowadziły do spadku liczby ludności oraz rządów
dyktatorskich, które miały zasadniczy wpływ na ograniczenie swobód kobiet,
których obowiązki odtąd sprowadzały się głównie do organizacji życia domowego
oraz prokreacji. Ważną rolę w stabilizacji rządu, stanowił podporządkowany
reżimowi Kościół katolicki, który stał na straży konserwatywnych wartości.
Pierwsze produkcje przyszłego zdobywcy Oskara za film „Wszystko o
mojej matce” i scenariusz do „Porozmawiaj z nią” był dowodem ogromnego
wpływu
ruchu movidowców, dążących do rozluźnienia norm społecznych i dostępu do
środków
odurzających. W początkowej fazie swojej działalności Hiszpan na swoich
bohaterów wybierał ludzi, wypchniętych poza nawias konserwatywnego
społeczeństwa. W jego filmach ważną rolę odgrywali homoseksualiści,
narkomani
czy przestępcy, którzy idealnie komponowali się w obraz życia
rozlatujących się
kamienic i brudnych ulic Madrytu. W tle poruszających opowieści,
przewija się problem masowego
przenoszenia się ludności wsi do miast. Jeśli teraz myślicie, że jednak
Almodóvar, jest dla was zbyt liberalny w wyznawanych poglądach, to
musicie
wiedzieć, że artysta nie uciekał również od aspektu wiary, który starał
się
podejmować w sposób bardziej głęboki, zastanawiając się czy zbyt nie
skupiamy
się na tym, by uchodzić za wierzących, niż naprawdę nimi być. Almodóvar
pokazuje swoje rozważania przez pryzmat prezentowanych zachowań swoich
postaci.
.
 |
| Kadr z filmu ,,Pośród ciemności" reż. Pedro Almodóvar (1983) |
Reżyser nie boi się poruszać drażliwego tematu korridy. Ta tradycyjna
walka torreadora z bykiem jest znana mieszkańcom największego kraju półwyspu
Iberyjskiego od czasów Rzymian bądź Arabów (tu zdania ekspertów są podzielone).
Na tę okazję hoduje się zwierzęta, które mają skończyć swój żywot na arenie. Wszystko odbywa
się w rytualny sposób. Najpierw torreadorzy drażnią niebezpieczne zwierzę za
pomocą żółto-różowych płacht. Następnie jeździec na koniu stara się wbić krótką
włócznię w odpowiedni punkt na szyi stworzenia. Dopiero, gdy to doprowadzi do
osłabienia byka, do akcji wkracza matador, który ostatecznym ciosem szpadą
kończy życie potężnej bestii. Ta „rozrywka” jest dziś uznawana za metodę
znęcania się nad zwierzętami, ale ma również swoich obrońców, choćby w osobie
króla Hiszpanii - Juana Carlosa. Laureat Oskara ma świadomość wyrafinowanego
okrucieństwa, ale jego ukryte znaczenie, które obserwujemy choćby w
„Matadorze”, ma bardziej sensualny charakter. Mi nasunęło się, być może mylne,
porównanie do tańca pasodoble, gdzie erotyzm miesza się z poczuciem
niebezpieczeństwa.
 |
| Kadr z filmu ,,Matador" reż. Pedro Almodóvar (1986) |
Anna Sikorska jest felietonistką i absolwentką filologii polskiej i
filozofii. Tym razem autorka bloga górowianka
pokazuje się z całkiem
nieoczekiwanej strony. W swojej książce „Hiszpania w filmach Pedro
Almodóvara”, łączy dogłębną analizę twórczości znanego reżysera z
aspektem
historyczno-społecznym, Felietonistka pokazuje, że monografia naukowa
może zainteresować nie tylko
znawców tematu, ale również osoby, którym dokonania hiszpańskiego twórcy
są
obce. Dogłębna interpretacja skłania widza do zwrócenia baczniejszej
uwagi, nie
tylko na poczynania ukazanych postaci, ale także tło kadru, ubrania
świadczące
o statusie społecznym czy architekturę, która mówi zdecydowanie więcej o
mieszkańcach niż moglibyśmy przypuszczać. Publikacja rozpoczynając od
najwcześniejszego filmu „Pepi, Luci, Bom i inne dziewczyny z dzielnicy”a
kończąc na „Skórze, w której żyję”, podsumowuje niemal cały dorobek
artystyczny reżysera, kładąc szczególny nacisk na aspekt społeczny.
Nawet, jeśli uważacie
się za koneserów kina, otwierając tę książkę, zostaniecie zasypani nie
tylko
fragmentami dialogów ze znanych produkcji, lecz również masą szczegółów,
na
które nie zwrócilibyście wcześniej uwagi. Może zechcecie jeszcze raz
sięgnąć
po jakiś tytuł, by znaleźć te wszystkie drobiazgi, które wam umknęły.
Bardzo
się cieszę, że mogłam sięgnąć po tę pracę, gdyż przekonałam się, że
Almodóvar
to mistrz w przekazywaniu emocji budowanych przez siebie postaci. Ten
artysta w
ciekawy sposób portretuje kobiety, które w jego filmach są obdarowane
nie tylko
cielesną powłoką, ale również skomplikowanym wnętrzem, stąd z pewnością
nie raz
spędzę miły wieczór na pozwaniu twórczości tego Hiszpana.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz