Tosca Lee "Judasz"

Tosca Lee, Judasz, tł. Anna Wawrzyniak-Kędziorek, czyt. Krzysztof Gosztyła, Poznań „Święty Wojciech Dom Medialny” 2016

Judasz w naszej kulturze stał się swoistym symbolem zła. Podstępnie zdradzający swojego nauczyciela za symboliczne trzydzieści srebrników Żyd regularnie stawał się pretekstem do nawoływania do antysemityzmu. Jego mroczna i zła postać wielokrotnie utrwalano w dziełach sztuki. Dla chrześcijan Judasz jest uosobieniem nieuczciwości, chciwości i zdrajcy, który mimo przynależności do uczniów Jezusa wydaje się nie rozumieć nauk mistrza. Jego czyn przyczynił się do dwóch śmierci: Jezusa na krzyżu i samobójstwa zdrajcy.

Poza taką wizją Judasza za bardzo nie zastanawiamy się nad jego życiem, korzeniami, losem, inspiracjami, marzeniami. Ostatnio jego historia inspiruje coraz więcej pisarzy, a wszystko przez ciągle powracającym temacie tajemniczej Ewangelii Judasza. Wśród wielu książek o tej tematyce trafiła do mnie powieść pisarki słynnej z takich książek jak „Diabeł. Autobiografia”, „Królowa Saby” oraz „Potomkowie” Każda z tych książek jest nieco inna i świadczy o bogactwie zainteresowań oraz pomysłów.

Tosca Lee kreśli portret Judasza odmienny od tego, co jest nam znane i bliskie. Swoim spojrzeniem burzy wizerunek przesiąkniętego złem i egoizmem zdrajcy. Jej bohater nabiera rumieńców, staje się ciepłym, pełnym ludzkich cech narzędziem Boga, który wykorzystuje go tutaj do celów wyższych. Kochający Jezusa i faworyzowany przez niego uczeń nieświadomie popełnia błąd. Jego moce decyzyjne ulegają zachwianiu.

„Judasz” pozwala nam przenieść w realia ówczesnego życia Żydów oczekujących na przyjście Mesjasza. Kolejne powstania krwawo tłumione przez Rzym nie zniechęcają do działania. Jerozolima jest trudną do zarządzania i życia prowincją. Nie brakuje tu szpiegów, prób dekonspiracji. Wiele osób działa w tajnych organizacjach mających zniszczyć wroga i pozwolić na wolność. Każdy myśliciel znajduje indywidualny sposób na propagowanie woli bożej. Jedni chcę zabijać, inny nakazują przestrzegać prawa. Rzymska niewola jest tu postrzegana jako kara za grzechy, które wszyscy muszą z siebie zmyć. Wśród wielu duchowych czyścicieli działa Jan Chrzciciel. Od niego do Jezusa droga jest już prosta.

Tosca Lee stara się obalić przekonanie, że Judasz był chciwym zdrajcom chcącym zarobić na wydaniu nauczyciela. W jej spojrzeniu jest to człowiek pełen wewnętrznych dylematów wynikających z trudnego dzieciństwa, ciężkich doświadczeń, wśród których nie brakuje śmierci bliskich, ucieczki z  rodzinnych stron z matką, która zarabiała ciałem na utrzymanie syna i siebie. Ta świadomość tragicznej sytuacji sprawia, że Judasz nosi na sobie piętno poczucia winy za to, co spotkało bliskich ginących z rąk Rzymian. Czy ktoś działający w ruchu oporu może tak łatwo oddać swojego Nauczyciela w ręce wroga? Co kierowało Judaszem? Warto zadać sobie te pytania i przyjrzeć się propozycji dawanej przez autorkę.

Książkę napisano prostym językiem, dzięki czemu może sięgnąć każdy zainteresowany odmiennym spojrzeniem na Judasza. Jako próbę wyjaśnienia tego, że znamy z „Biblii” polecam każdemu. W przypadku audiobooka Krzysztof Gosztyła po raz kolejny bardzo dobrze sprawdził się jako lektor.

Kup książkę lub audiobook