Vaclav Smil "Tworzenie bogatego świata. Perspektywy w ekonomii, przemyśle, środowisku"

Vaclav Smil, Tworzenie bogatego świata. Perspektywy w ekonomii, przemyśle, środowisku, Warszawa „PWN” 2016

Bieda i bogactwo to tematy ciągle powracające zarówno w pracach socjologów, filozofów, psychologów, jak i ekonomistów. Często pojawiają się one w kontekście zderzenia światów posiadaczy i pracujących. Jednym z wielu badaczy poruszających ten temat jest Vaclav Smil - prowadzący interdyscyplinarne badania nad zmianami w dziedzinie energetyki, środowiska, populacji, produkcji żywności, innowacji technologicznych oraz polityki publicznej - w swojej książce „Tworzenie bogatego świata. Perspektywy w ekonomii, przemyśle, środowisku” przybliża czytelnikom jak wielkiego postępu dokonała ludzkość i jak (mimo narzekania różnych grup) żyje nam się coraz lepiej, wygodniej, a także jakie w najbliższym czasie czekają nas wyzwania. Jego optymistycznemu spojrzeniu nie zabraknie trzeźwej oceny szans jednostek i społeczeństw oraz spojrzenia na zasoby. Obok zachwytu nad postępem, powszechnością i łatwiejszym dostępem do zwykłego człowieka do osiągnięć elektroniki znajdziemy analizę dyskryminacji opartej na uprzedzeniach. Vaclav Smil zmusza czytelnika do innego spojrzenia na podział zasobów oraz „równych szans”.

Większa część publikacji to przede wszystkim opis ewolucji zużycia surowców, wykorzystywanych materiałów, sposobów ich wydobycia oraz pozyskiwania, zastosowanie. Świat w jego spojrzeniu to miejsce różnych cennych surowców, o które czasami nie dbamy wystarczająco dobrze, ponieważ są tak powszechne (np. woda i powietrze), a z drugiej strony zaczynamy dostrzegać ich znaczenie na równi z rudami metali i analizować sposoby oczyszczania oraz możliwości wykorzystania fauny.

W książce znajdziemy także interesujące spojrzenie jak inne organizmy wykorzystują dostępne na naszej planecie surowce. Opis świata fauny i flory z perspektywy twórców zadziwiających konstrukcji pomaga nieco inaczej spojrzeć na działalność człowieka i uświadomić sobie jak bardzo bliscy jesteśmy zwierzętom w walce o przestrzeń i wykorzystanie surowców. Zrozumiemy także, że tworzenie jest cechą zwierzęcą, a ludzką ciągłe ulepszanie tworów. Powstające od wieków konstrukcje termitów oraz działalność dżdżownic nie uległa zmianie, czego nie możemy powiedzieć o naszym gatunku. Takie spojrzenie staje się pretekstem do prześledzenia zmian wykorzystywania materiałów w ciągu istnienia gatunku człowieka: od kamieni przez tekstylia, metale po plastiki, sylikony oraz stosowanie recyklingu. Vaclav Smil omawiając wykorzystanie poszczególnych materiałów oraz czynników geologicznych w historii ludzkości pokazuje jak wielki wpływ miały one na zachodzące w społecznościach zmiany, rozwijanie się cywilizacji i wpływ na obecne osiągnięcia w różnych dziedzinach życia. Po tej analizie znajdziemy przegląd materiałów wykorzystywanych współcześnie oraz opis ich wykorzystania, dążenia do minimalizmu oraz mniejszego zużycia energii.

„Tworzenie bogatego świat” to przede wszystkim publikacja pozwalająca prześledzić zmiany zachodzące w wykorzystaniu materiałów oraz analizę wpływy zmian na jakość ludzkiego życia. Wnioski płynące z obserwacji są bardzo optymistyczne, a Vaclav Smil wychodzi z założeniem, że dzięki ludzkiej pomysłowości będzie nam się żyło coraz wygodniej. Książka pozwala na uświadomienie sobie nie tylko jak duże zmiany zaszły w ciągu kilku wieków, ale także jak obecnie szybko zmienia się świat. Autor podkreśla, że urządzenia, które jeszcze do niedawna były oznaką luksusu obecnie są powszechne. Całość bardzo interesująca, pozwalająca interdyscyplinarnie spojrzeć na wiele problemów oraz uświadomić sobie własny wkład w zachodzące zmiany. Poza poruszeniem ważnego tematu produkcji nie zabraknie także spojrzenia na ekologię.

„Tworzenie bogatego świata” to interesująca lektura dla geografów, historyków, socjologów, ekonomistów oraz filozofów. Zdecydowanie polecam.

Kup książkę