Zofia Stanecka "Basia i lato pod psem" il. Marianna Oklejak

Zofia Stanecka, Basia i lato pod psem, il. Marianna Oklejak, Warszawa „Egmont” 2018

Przygody Basi po raz pierwszy trafiły w nasze ręce jakieś pięć lat temu. Od tamtej pory regularnie pojawiają się w naszym domu. Można nawet stwierdzić, że ich wyczekujemy. Tak było właśnie tym razem. Od czerwca z niecierpliwością zerkałyśmy, kiedy w końcu pojawi się nowy tom opowieści o naszej ulubionej bohaterce. I w końcu się doczekałyśmy. Jesienią, bo jesienią, ale czekać było warto. Mały minus taki, że książka dotarła do nas, kiedy mnie dopadł przyniesiony przez córkę z przedszkola wirus. Plus taki, że leżałyśmy i słuchałyśmy, bo tym razem czytał mąż. Czytał i po każdym rozdziale stwierdzał „To jest świetne”. Mamy podobne zdanie, dlatego z tak wielką niecierpliwością czekałyśmy. Ku naszej radości pojawiły się dwa tomy. Pierwszy to „Basia i pogoda pod psem”, a drugi „Basia. Bajki na dobranoc”. Dziś opowiem Wam o pierwszym, a w najbliższym tygodniu o drugim.

Tym razem w przygodach dziewczynki pojawia się coś, co jest nam bardzo bliskie: zwierzęta. Oczywiście z naciskiem na psa. A tom spodobał się córce tak bardzo, że zachęca mnie do czytania mówiąc „Basia psa”, co oczywiście ma znaczyć „Basia chce mieć psa”. I właśnie wokół tej chęci posiadania pupila toczy się cała akcja. Zaczynają się wakacje, co kilkuletniej dziewczynce kojarzy się z dużą ilością wolnego czasu, ale też i z nudą. Tata jeszcze nie ma urlopu i nie wiadomo, kiedy będzie miał. Dzieci muszą wykazać się samodzielnością i troszkę same organizować sobie zabawy. Oczywiście nie zabraknie wypraw z zapracowaną mamą do parku i zabaw z psem koleżanki. Basia stwierdza, że własny zwierzak mógłby pomóc wypełnić jej czas. Mama za to widzi w psie kolejne obowiązki: nie dość, że dzieci trzeba zaprowadzić do przedszkola i szkoły to jeszcze wyprowadzać i kąpać psa, pamiętać o szczepieniach, kupować karmę i sprzątać po pupilu. Basię pociesza fakt, że w wakacje będzie mogła codziennie widywać się z Paszczakiem Anielki. Kiedy dowiaduje się, że jej przyjaciółka wyjeżdża na wieś czuje się zawiedziona. Całe wspaniałe plany na wakacje ulatniają się. Na szczęście tata w tym czasie dostaje urlop i cała rodzina wyprawia się nad morze. Do tego wujek pożycza im swój wspaniały, duży i nowy samochód. Minus taki, że w pakiecie dostają damulkowatą Lulę przywiązującą za dużą uwagę do wyglądu i bojącą się brudu. Wakacje pod namiotem w takim towarzystwie na pewno będą pełne przebojów. Akcja pędzi tu jak domino: jeden element szybko prowadzi do kolejnego i zaskakuje bohaterów. W obecności czwórki dzieci wakacje bywają dla dorosłych zaskakujące. A kiedy dołącza do nich pies możemy mieć pewność, że nie będzie tu miejsca na nudę.

„Basia i lato pod psem” Zofii Staneckiej to nie tylko prosta i zabawna opowieść o wakacjach, ale też książka poruszająca ważne kwestie etyczne. Pisarka po raz kolejny zachęca do empatii, otwartości i aktywności w zwalczaniu zła. Przekonuje swoich czytelników, że nawet kilkuletnia dziewczynka może zmienić życie innych. Musi tylko bardzo chcieć i poprosić dorosłych o pomoc. Dziecięca spostrzegawczość stanie się tu bardzo pomocna w złapaniu przestępcy.

Kolejne opowieści o Basi pozwalają pokazać dzieciom wycinki rzeczywistości bardzo im bliskiej. Kilkuletnia dziewczynka zawsze ma dobre intencje, ale to wcale nie znaczy, że zawsze postępuje tak jakby jej rodzice tego oczekiwali. Czasami potrafi naprawdę bardzo zaskoczyć i mogłaby zostać nazwana „niegrzeczną”. Pisarka pokazuje nam jednak rodziców świadomych tego, że dziecko nie czyni zła świadomie, że to, co my uznajemy za niedobre w oczach dziecka może być próbom rozwiązania własnych problemów. Takie spojrzenie pomaga spojrzeć nam z większą empatią na pociechy i zachęcić je do mówienia o motywach własnego postępowania. To z kolei pozwala pokazać dzieciom, że pewne czyny mogą być łamaniem prawa lub umowy społecznej. Basia (tak jak nasze dzieci) ma rodziców, przyjaciół, rozrabia, wpada na zaskakujące pomysły i jest tak po prostu dziecięco beztroska. Zdarza jej się wytaplać w błocie, zdarza jej się wygłupiać, bałaganić, przekonywać rodziców do swoich racji, negocjować ilość otrzymywanych słodyczy, tworzyć, odgapiać dzieci w przedszkolu, tupać nogą, bez wiedzy rodziców zbierać pieniądze na szczytny cel.

Scenki z życia wzięte pozwalają dzieciom na przyjrzenie się własnemu otoczeniu z nieco innej perspektywy, zachęca do przedyskutowania problemów, zrozumienia świata dorosłych, przygotowania do ważnych wydarzeń. Zaskakujące i śmieszne sytuacje sprawiają, że zarówno dziecko, jak i dorosły nie nudzą się w czasie lektury. Zofia Stanecka posługuje się prostym, żywym językiem (zdania w stronie czynnej), dzięki czemu opowieści są interesujące. Kolejną cechą rozpoznawalną serii są ilustracje Marianny Oklejak. Prostota kształtów i barw oraz zobrazowanie scenek z lektury pozwala skutecznie przyciągnąć uwagę młodych czytelników. Rysunki Marianny Oklejak są bardzo zbliżone do sposobu rysowania dzieci, co zachęca je do rysowania przygód ulubionej bohaterki. Wszystkie tomy łączy właśnie ciekawa fabuła, pokazywanie i objaśnianie świata bez nachalnego moralizatorstwa i świetne ilustracje. O ile te rzeczy są wspólne dla całej serii to już wygląd poszczególnych tomów jest nieco inny. Wszystkie są solidne, z twardą okładką i bardzo dobrym szyciem stron, przez co doskonale sprawdzają się jako wielokrotne lektury. „Basia i lato pod psem” odróżnia się od wcześniejszych tomów nie tylko wyglądem zewnętrznym (prostokąta i dość gruba), ale też i długością przygody. Podzielona na rozdziały książka zawiera opowieści składające się na kolejne wakacyjne przygody.

Zofia Stanecka po raz kolejny po mistrzowsku pokazała dzieciom i rodzicom codzienność. Próba pogodzenia pracy, obowiązków domowych z opieką nad dziećmi jest trudną sztuką, w której dzieci mogą pomóc, a my powinniśmy określić, które obowiązki są dla nas ważniejsze, na czym nam bardziej zależy. Z czystym sumieniem mogę polecić każdą książkę o Basi. Tę także. Pisarka i ilustratorka mają niesamowite wyczucie dziecięcej wrażliwości.