Joanna Żamejć

Dziś zapraszam Was do przeczytania wywiadu z Joanną Żamejć, autorką „Nawrócenia wiedźmy”, książki przenoszącej nas w czasie i przestrzeni do świata, w którym inaczej niż obecnie doświadczano natury.

W szkołach jesteśmy przekonywani, że szerzenie chrześcijaństwa było bardzo ważną misją. Pani w swojej książce pokazała jak bardzo te działania degradowały zastaną kulturę. Skąd pomysł na taką książkę?

Joanna Żamejć: Chciałam napisać książkę wpół fantastyczną i wpół historyczną o moim mieście – o jego powstaniu. W związku z moimi korzeniami zależało mi na tym, aby bohaterka była młodą Litwinką o „nadprzyrodzonych” zdolnościach. Stąd więc wzięła się wiedźma – litewska ragana. Z początku nie zastanawiałam się nad tym, w jaki sposób chrześcijaństwo wpłynęło na kulturę tutejszych ludów, jednakże w miarę zapoznawania się z tematem przychodziło coraz więcej refleksji. Nie czarujmy się w końcu, że Zakonowi Krzyżackiemu zależało na rzeczywistym przekazie Ewangelii. Zakon po prostu umacniał swoje dominium i panowanie nad tymi ziemiami. We wszystkich niesnaskach religijnych chodzi przecież nie o wiarę, a władzę i panowanie i związane z tym przywileje i bogactwa.

Pisząc o tamtych realiach w tych, określonych miejscach nie mogłam tego nie zauważyć i nie pokazać.

Z czym kojarzy się pani słowa „czarownica” i „wiedźma”?

Joanna Żamejć: Słowo „wiedźma” oznacza kobietę „wiedząca”. Te kobiety przejmowały wiedzę o ziołach i ludzkich przypadłościach od swych prababek, babek i matek. Musiały być bardzo inteligentne i posiadać doskonale wykształcony dar obserwacji i intuicję – co niejednokrotnie – w myśl zasady, że boimy się czegoś, czego nie znamy czy nie rozumiemy -  budziło lęk ich pobratymców.

Czasami były one jedyną nadzieją ich współplemieńców, nieważne czy chorowali oni sami, ich bliscy czy też ich domowe zwierzęta. Przecież „medycy” w owym czasie byli rzadkością, niedostępną dla „normalnych” ludzi, nie wspominając już o tym, że na ogół wiedzieli znacznie mniej od tych mądrych kobiet.

Natomiast słowo „czarownica” to w gruncie rzeczy słowo, które zastąpiło słowo „wiedźma” dopiero u schyłku średniowiecza – z przyjściem oświecenia. Wtedy to najbardziej rozpowszechniły się zarzuty, że wiedzmy posługują się czarami, a w konsekwencji, że korzystają z pomocy sil nieczystych – że są czarownicami.

Wiedzmy były niebezpieczne – odbierały zarobek medykom i władze nad duszami Kościołom. Prześladowania "czarownic" - przynajmniej te najbardziej drastyczne - rozpoczęły się właściwie u schyłku XIV wieku. Słynny Młot na czarownice - wydany został w Niemczech w 1486 – i od tego czasu zaczyna się właśnie najgorszy okres dla tych mądrych kobiet.

Przez wieki Kościół katolicki dyskryminował i dyskryminuje kobiety. To kobiety posądzano o czary, palono na stosach, Skąd to się brało?

Joanna Żamejć: Myślę, że w oczach niektórych mężczyzn kobiety są i były zagrożeniem. Po pierwsze – to od nich zależało czy mężczyźni będą mieli potomstwo, a wiec kontynuacje rodu, po drugie z biologii, neurobiologii, biochemii i psychologii wiemy, ze mężczyźni dość często sterowani testosteronem są znacznie bardziej podatni na „fizyczne wdzięki” płci przeciwnej. Ten fakt mógł budzić ich niechęć i przestrach, szczególnie w polaczeniu z twarda „polityka moralna” KK.

W KK władze maja mężczyźni, a więc cóż dziwnego, że kobiety, które ich zdaniem były gorsze, głupsze, mniej moralne i niezdolne do logicznego rozumowania stawały się ofiarami.

Niszczenie regionalnych wierzeń w imię wspólnego interesu jest dobre?

Joanna Żamejć: Żadne niszczenie nie jest dobre. I nie ma takiego wspólnego interesu, które to niszczenie by usprawiedliwiło. Nie jest ważne czy chodzi o nawracanie dawnych Prusów, Słowian; Arabów w czasie wojen krzyżowych, czy tez Indian amerykańskich; czy tez obecne „nawracanie” kultur zachodnich przez tzw. Bojowników Islamskich.

A bezpowrotne niszczenie autochtonicznych kultur przez KK w dawnych wiekach było moim zdaniem zbrodnia.

Co najbardziej irytuje panią w misji chrześcijan?

Joanna Żamejć: To dość przewrotne pytanie J Odpowiem równie przewrotnie J Najbardziej mnie, jako chrześcijankę (bo niewątpliwie taka się, przynajmniej częściowo, czuje) irytuje mnie to, ze ta „misja” nie ma nic wspólnego z chrześcijaństwem, z duchem Ewangelii, a więc z posłannictwem Miłości i Tolerancji.

Czy „Nawrócenie wiedźmy” będzie miało kontynuację?

Joanna Żamejć: Tak. Opowieść o losach Auszry i Namira jest zaplanowana jako trylogia. Drugi tom jest „w pisaniu” i mam nadzieje skończyć go do końca roku lub na początku roku 2017.

Bardzo dziękuję za rozmowę i niecierpliwie czekam na kolejne losy bohaterów.

Joanna Żamejć: Dziękuję.