Etykiety

czwartek, 20 kwietnia 2017

Agnieszka Monika Polak "Ślad przeznaczenia"

Agnieszka Monika Polak, Ślad przeznaczenia, Polanka Wielka „Czarna Kawa” 2017
Monika Bliska – debiutująca pisarka odbywa kilka podróży: po Polsce oraz po własnej i babci przeszłości, a także w głąb siebie. Te pierwsze pozwalają jej na promocję książki, poznawanie nowych, niezwykłych ludzi, którzy odmieniają jej życie, a ona ich. Siła charakteru ukształtowana przez doświadczenia z dzieciństwa, gotowość na pokonywanie trudności i wielka wiara w ludzi sprawiają, że Monika przyciąga do siebie barwne osobowości, ludzi mających szczytne cele i niezwykłe pasje. Bohaterka ma niezwykły dar otwierania ludzi. Niedługa rozmowa często przeradza się w dzielenie się osobistymi doświadczeniami, przez co zyskujemy coś na kształt kompozycji szkatułkowej: w jednej opowieści zawarta jest kolejna.
Dzięki podróży w jej przeszłość poznajemy brutalne i nieco komiczne realia PRL: dzieciństwo w wagonach. Wydawałoby się, że w takich warunkach nie ma szans na edukację, że skrajna bieda i zakrapiane alkoholem przerwy w pracy doprowadzą do całkowitego ubóstwa rodziny, zamkną dzieciom drzwi do lepszej przyszłości. Nic bardziej mylnego. W tych kolejowych wagonach, które Monika wspomina z sentymentem kształtuje się talent. Pilna uczennica świadoma tego, że tylko dzięki nauce i własnej dyscyplinie może daleko zajść po szkole uczy się gry na skrzypcach. To właśnie ta umiejętność pozwala jej oczarować zarówno pijących wódkę słuchaczy z przeszłości, jak i swoich teraźniejszych czytelników w czasie promocji książki.
Kiedy wydaje się nam, że trudniejszych czasów nie mogło być bohaterka - dzięki rozmowie z babcią - zabiera nas w sentymentalną podróż do wojennej i powojennej Polski. Obce rządy, żołnierze, partyzanci, bieda, egzekucje, rabunki, więzienia i silna więź ludzi ceniących nawet najbardziej błahe rzeczy sprawiają, że zaczynamy inaczej patrzeć na własne czasy. Spory dystans i duża dawka humoru sprawiają, że chętnie zatrzymujemy się przy trudnych tematach.
Kolejna podróż to ta łącząca wszystkie poprzednie. Odkrywanie siebie wymaga świadomości przeszłości, jej akceptacji, pogodzenia się z otoczeniem  praz świadomości własnego ciała. Zapracowana Monika pędzi ze spotkania autorskiego do pracy, z pracy do rodziny, od rodziny do znajomych. Jest w ciągłym biegu, ale pewnego dnia jej ciało się buntuje i zmusza ją do zatrzymania, co pozwala jej spojrzeć na wiele spraw z innej perspektywy i z nieco odmiennym nastawieniem ruszyć w świat. Monika ma teraz więcej czasu na rzeczy, które są ulotne i mogą szybko przeminąć, czyli na bliskich, przyjaciół oraz nieznajomych, którzy bardzo szybko stają się doskonale pasującymi do jej aury ciepła znajomymi.
Agnieszka Monika Polak w swojej książce porusza wiele ważnych tematów: od wojny, wykluczenia, nietolerancji, przez chorobę, niepełnosprawność, po śmierć. Czasy, w których żyją poszczególni bohaterzy nie są bez znaczenia. Najbliższe kobiety z jej rodziny pozwalają jej na pokazanie historii co najmniej trzech pokoleń. Obok patetycznych scen nie zabraknie tam ludzkiego spojrzenia na przemiany polityczne będące istotnym tłem do osobistych zmagań z życiem. Kobiety w jej opowieściach są prawdziwymi bohaterkami: silne, przemieniające otoczenie i budujące rodzinne gniazda w okolicznościach, które trudno nazwać sprzyjającymi. Babcia z największej rudery w okolicy ciężką pracą wyczarowuje piękny dom, matka z wagonów pociągu tworzy przytulne mieszkanie pełne miłości i zrozumienia dla dzieci.
W całej książce przebija swojskość obrazów, które z jednej strony dla młodych czytelników są nieco egzotyczne, ale dla starszych stanowią powiew spontanicznej przeszłości, w której młodzi nie chcieli widzieć ograniczeń i wierzyli, że tylko ciężką pracą, wspólnym staraniem, współpracą z innymi członkami rodziny oraz przyjaciółmi są w stanie zmienić swój świat.
W debiutanckiej powieści Agnieszka Monika Polak zabiera nas w świat niepełnosprawnej, ale przebojowej Ewy, porzuconej przez męża po urodzeniu dziecka. Samotna, silna i zaradna kobieta dla własnego syna i siebie gotowa jest przenosić góry. Bohaterki kolejnych książek pisarki są bardzo podobne: świat nie ma dla nich wystarczająco wielkich przeszkód, bo jeśli niektórych rzucanych przez los kłód nie da się przeskoczyć to można je obejść. I tak robią kobiety z powieści Agnieszki Moniki Polak: szukają innych rozwiązań, dostosowują się do okoliczności i starają się jak najlepiej je wykorzystać.
Wszystkie książki pisarki łączy dość specyficzny styl. Znany jest on od czasów starożytnych (Platon wypytujący o śmierć Sokratesa w „Fedonie”), przez nowożytne (Diderot „Kubuś Fatalista i jego pan”) po współczesność (Moczarski „Rozmowy z katem). Akcja właściwa mniej lub bardziej umiejętnie jest w tego typu utworach przeplatana z wydarzeniami aktualnymi. Agnieszka Monika Polak stara się naśladować te wzory i jednocześnie zabiera czytelników w świat własnego patrzenia na świat, sposobu kreślenia słownych obrazów. Opowiadana przeszłość pomaga pokazać jak niezwykłe są bohaterki prowadzące proste i szczęśliwe życie. Nie mamy tu prostej fabuły z jednym narratorem. Agnieszka Monika Polak oddaje głos swoim bohaterkom dzielącym się życiowymi doświadczeniami z Moniką Bliską będącą ważną częścią ich życia. Napisana przez główną bohaterkę powieść staje się pretekstem do odbycia wielu rozmów, uczestnictwa w spotkaniach z czytelnikami, znajomymi, rodziną oraz próby odkrywania swojej nowej roli.
Bohaterki książek Agnieszki Moniki Polak łączy niezwykła siła. Istnieje stereotyp, że większość kobiet po pięćdziesiątce jest sfrustrowana, przybita doświadczeniami, rolą społeczną, spełnianiem cudzych marzeń, rozwodami, poświęcaniem się dla dzieci, rezygnacją z własnych marzeń i pracy na rzecz rodziny. Bohaterki jej książek są inne: mimo niełatwej przeszłości, cieszą się życiem i coraz świadomiej  z niego korzystają. Mają w sobie wiele energii, której nie trwonią na marudzenie, ale ukierunkowują na tworzenie niezwykłych rzeczy, np. gazety dla niewidomych.
Książka powinna spodobać się wszystkim, którzy lubią opowieści o osobach zmagających się z trudami życia i wychodzącymi z nich z uśmiechem oraz bogactwem doświadczeń.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz