Lawrence Kohlberg urodził
się 1927 roku w Bronxville, Nowym Jorku. Zmarł w kwietniu 1987 roku w
niewyjaśnionych okolicznościach (ciało znalezione na bagnach).
Wychowany
w poczuciu troski o innych podczas II wojny światowej został kapitanem
statku przerzucającym Żydów przez brytyjską granicę w Palestynie.
Po
powrocie z wojny rozpoczął studia na Uniwersytecie w Chicago. W ciągu
roku uzyskał licencjat. Podczas kontynuowania studiów zainteresował się
koncepcjami szwajcarskiego uczonego Jeana Piageta. Pod wpływem jego
dzieł Kohlberg napisał pracę doktorską (ukończył w 1958 roku) dotyczącą
rozwoju moralnego. W Chicago wykładał do 1968 roku. Po ślubie i
narodzinach dzieci przeniósł się na Uniwersytet w Harwardzie, gdzie
uczył edukacji i psychologii społecznej
Opracowana
pod wpływem Jeana Piageta trzypoziomową teorię rozwoju moralnego. Każdy
z poziomów posiada dwa stadia. Rezultatem końcowym jest ukształtowanie
człowieka dojrzałego z klarownym poczuciem dobra i sprawiedliwości.
Zgodnie z logiką rozwoju poznawczego żadnego ze stadiów nie można
przeskoczyć. Nie wszyscy też osiągają najwyższe stadium. Większa część
dorosłych dochodzi tylko do poziomu konwencjonalnego.
Poziomy rozwoju moralnego:
Poziom
I - Przedkonwencjonalny (wiek przedszkolny i młodszy wiek szkolny) -
dziecko kieruje się chceniem, tym, co dla niego przyjemne i przykre
Stadium
1 - Orientacja posłuszeństwa i kary - Egocentryzm. Reguły przestrzega
się tylko po to, by unikać kary. To, czy czynność jest dobra i zła
określają ich skutki. Punkt widzenia i interesy innych nie są brane pod
uwagę.
Stadium
2 - Orientacja naiwnie egoistyczna - Relatywizm moralny. Działanie
dobre to działanie, które ma na celu dobro własne a nie innych. Potrzeby
innych są brane pod uwagę, jeśli rezultat ich działania jest korzystny
dla własnego dobra.
Poziom
II - Konwencjonalny (aprobata społeczna) (ok. 13-16 rok życia)-
jednostka zaczyna orientować się w konwencjach społecznych, dopasowuje
pragnienia do konwencji.
Stadium
3 - Orientacja "dobrego chłopca/dziewczyny" - Czynność jest oceniana
jako dobra albo zła ze względu na intencje jednostki. Cenione są
społecznie akceptowane standardy zachowania.
Stadium
4 - Orientacja prawa i porządku - Pojawia się szacunek dla autorytetów
oraz przekonanie, że reguły społeczne muszą być przestrzegane. Zwraca
się uwagę nie tylko na motywy działania jednostki, ale również na
standardy zewnętrzne.
Poziom
III - Postkonwencjonalny (zasady moralne, ideały) (powyżej 16 roku
życia) - jednostka jest w stanie spoglądać na to, co w danym
społeczeństwie jest konwencjonalne jako na konwencjonalne; jednostka
może być autonomiczna moralnie, może porównywać własne zasady moralne z
zasadami innych.
Stadium
5 - Orientacja umowy społecznej i legalizmu - To, co jest słuszne,
zależy od opinii większości w danej grupie społecznej.
Stadium
6 - Orientacja uniwersalnych zasad sumienia - O postępowaniu decydują
wybrane przez jednostkę zasady etyczne. Gdy obowiązujące prawo wchodzi w
konflikt z tymi zasadami jednostka postępuje zgodnie z tymi drugimi.
Przykłady stadium dla poziomów rozwoju moralnego:
Stadium 1: Nie mówię brzydkich słów, ponieważ jeśli to zrobię to mama będzie na mnie zła.
Stadium 2: Jeśli kupię ciastka, to dostanę zabawkę.
Stadium 3: Nie jem w klasie, ponieważ to nie podoba się nauczycielowi.
Stadium 4: Nie mówię podczas jedzenia, ponieważ jest to jedna z zasad.
Stadium 5: Płacę podatki, ponieważ prawo tak nakazuje.
Stadium 6: Płacę podatki nie dlatego że takie jest prawo, lecz dlatego , że jest to słuszne.
Źródła:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz