Szymon Jędrusiak "Zawisza Czarny. Wielka Wojna"

Wiedza i umiejętności mogą wyciągnąć nawet z najciemniejszego lochu, ale tylko wtedy, kiedy jesteśmy wystarczająco znani i przychodzą sprzyjające okoliczności. Te na szczęście dla Karola von Lichtensteina pojawiają się bardzo szybko. A wszystko dzięki temu, że Prusami rządzi nieudolny Wielki Mistrz, a na tronie palatyna reńskiego zasiadł Ruprecht Wittelsbach. Do tego rosnące opłaty i konieczność podnoszenia podatków przez komtura gdańskiego, Johanna von Schӧnfelda, sprawiła, że Rada Gdańska słała skargi do Wielkiego Mistrza na lokalnego komtura. Potrzeba zastosowania twardej ręki i nietypowych narzędzi oraz wykorzystania umiejętności analizy informacji. Jakby tych trudności było mało lokalnego zarządcę odwiedziło dwóch dziwnych mężczyzn. Wszystko wskazuje, że są to ci sami, których poznajemy w chwili śmierci Hanny, żony Zawiszy Czarnego. Ta nietypowa wizyta sprawia, że Schӧnfeld przypomina sobie o dawnym komturze i zrobi wszystko, aby wydostać go z więzienia. Nie może zrobić tego oficjalnie, ale od czego jest znajomość prawa. Dzięki sprytowi sprowadza do swojego domu Karola von Lichtensteina i za pomocą terroru oraz manipulacji bardzo szybko rozprawia się z gdańskimi mieszczanami. Te wydarzenia są wstępem do wielkich zmian. Powoli zbliża się czas wielkiej wojny.

Stosunki polsko-krzyżackie coraz bardziej są napięte. Każde z państw szykuje się do wojny. Szybkie zbrojenie, werbowanie ludzi z całej Europy (całego wówczas znanego świata) oraz zabiegi tajnych służb są tu tłem ważnych wydarzeń, w których w centrum znajdzie się Aaron Abnarrabí, dobry znajomy i zarządca dóbr Zawiszy Czarnego. Wciągnięty w tajną misję Aragończyk będzie miał nie łatwe zadanie: podróż na Prusy, a później przedostanie się do Gdańska w czasie wojny, która zaskakuje oddział słynnego rycerza. Wcielenie się w rolę aragońskiego barona, chcącego ubić interes z Wielkim mistrzem może okazać się wyzwaniem większym niż początkowo się wydawało.

Cała opowieść zaczyna się sielankowo i tajemniczo. W świat Zawiszy Czarnego wchodzimy dzięki przyglądaniu się jego żonie. Poznajemy piękną, ale skromną szlachciankę, która wiedzie spokojne życie na prowincji i tylko czasami towarzyszy mężowi na królewskim dworze. Dowiadujemy się o jego synu, bracie, poznajemy najbliższe otoczenie, do którego wkracza dwóch tajemniczych wędrowców wystrojonych w zagraniczne stroje. Sprawnie zabijają kobietę i pozostawiają po sobie ślad. Dowiadujemy się, że motywem jest zemsta. Nic poza tym. Przypuszczalnie ci sami ludzie zawędrowali też do Gdańska, gdzie nowemu komturowi przypomnieli o starym , bezwzględnym graczu politycznym. Ich wizyta, która pewnie miała zakończyć się śmiercią Lichtensteina stała się początkiem wielkiego planu Schӧnfelda.

Szymon Jędrusiak przenosi nas w świat, w którym rządzą królowie, wielcy mistrzowie. Karty jednak rozdają ci, którzy mają wiedzę, umiejętności i duże pieniądze. Pokazuje jak bardzo wiele zależy od bezwzględności w działaniu i przedsiębiorczości. To od takich ludzi, ich wpływów zależą losy wielkich dostojników i podległych ich ziem. A wszystko zgodnie z zasadą, że ten, kto ma pieniądze ma dostęp do władzy do informacji i władzy, kto ma dostęp do informacji ma władzę i pieniądze. Obserwujemy jak kolejne zabiegi pozwalają im na realizację osobistych celów.

Pisarz pozwala nam poznać historyczne postacie i tworzy bardzo wiarygodnych fikcyjnych bohaterów. Wszyscy uczestniczą w grze, w której stawką jest wygrana w wielkiej wojnie. Przygotowania są długie, kosztowne i wymagają wciągnięcia w nią innych państw. Wejdziemy w świat wywiadowczych rozgrywek pomiędzy Polską i Prusami zarządzanymi przez Krzyżaków. Całość urozmaica wątek kryminalny, próba rozwiązania tajemniczych morderstw sprawiają, że historia staje się bardziej intrygująca i czyta się to wszystko jednym tchem. Do tego urozmaica ją śledzenie poczynań dawnych tajnych służb. Tu pisarz miał spore pole do popisu i snuje naprawdę wiarygodną historię, która skutecznie trzyma w napięciu. Do tego mamy świetnie wykreowanych bohaterów, ciekawe osobowości. Szczególnie pięknie pokazano tu rolę kobiet w działaniu tajnych służb.

„Zawisza Czarny. Wielka wojna” to teoretycznie kolejny tom przygód słynnego rycerza, ale można go czytać bez znajomości wcześniejszych. Brak znajomości wcześniejszych wydarzeń wcale nie przeszkodzi w lekturze.