Deborah Patterson "Wielkie podróże. Przygody śmiałków od Marca Polo do wypraw na Księżyc"

Deborah Patterson, Wielkie podróże. Przygody śmiałków od Marca Polo do wypraw na Księżyc, tł. Norbert Radomski, Poznań „Rebis” 2018

Ciekawość świata i umiejętność uczenia się od innych- to odróżnia ludzi od zwierząt. Małe kroczki w pokonywaniu kolejnych przeszkód, które dla takich ssaków jak my były wielkie i wymagały użycia umysłu, a nie siły czy pazur, których nie posiadaliśmy sprawiły, że doszliśmy do tego miejsca, gdzie obecnie jesteśmy: podejrzewających się o niszczycielską siłę przyrody. Jest w tym sporo prawdy, ale nic nie jest tak destrukcyjnego jak sama natura, a przecież my jesteśmy jej śmiałymi i pokonującymi wiele przeszkód elementami. O tych najbardziej odważnych, których wyprawy zmieniły spojrzenie na świat ich współczesnych i kolejnych pokoleń są „Wielkie podróże. Przygody śmiałków od Marco Polo po wyprawy na Księżyc” Deborah Patterson.

Na początku autorka uświadamia młodych czytelników, że dawne mapy późniły się bardzo od tych współczesnych i nie był to wynik nanoszenia mułów czy wypłukiwania brzegów, ale efekt małej znajomości świata. To właśnie ciekawość podróżników oraz naukowców, ich ciężka praca sprawiły, że kolejne „czarne plamy” na mapach zapełniano coraz bogatszymi szczegółami. Ta chęć odkrywania sprawiła, że obecnie nie tylko znamy Ziemię, ale stopniowo zaczynamy poznawać kosmos, tworzyć mapy kolejnych ciał niebieskich i poszerzać swoją wiedzę o naszym otoczeniu, a przy okazji obalać wiele mitów narosłych wokół nieznanych obszarów. To dawnym odkrywcom ich chęci dążenia do prawdy oraz robienia więcej, posiadania śmielszych marzeń zawdzięczamy dzisiejszy stan wiedzy. Każdy miał jednak inny cel: jedni po prostu spełniali marzenia, dążyli do sławy i chwały, inni szukali miejsca, w którym można przeżyć, a jeszcze inni poszukiwali nowych szlaków handlowych.

Po wstępie znajdziemy mapę świata z zaznaczonymi i opisanymi miejscami, w które udamy się w czasie lektury. Odesłanie do konkretnych stron pozwoli na czytanie aktualnie interesujących nas przygód. Można jednak zrobić tak jak my i czytać po kolei, czyi zgodnie z chronologią. Po tej mapie wejdziemy w świat przygód konkretnych podróżników. Razem z Marco Polo udamy się w daleką podróż do Chin. Będzie to wieloletnia wędrówka lądem, dzięki której podróżnicy (Marco Polo, Niccolò i stryj Matteo) zobaczą wiele niespotykanych w Europie rzeczy. Były to sprawy tak niezwykłe, że za opowiadanie o nich trafił do więzienia, gdzie miał szczęście przebywać w celi z Rusticellem, dzięki któremu spisał wspomnienia z podróży i stał się dzięki temu sławny. Równie wielu interesujących rzeczy dowiemy się o Ibn Battucie przemierzającemu z Tangeru w Maroku do Hangzhou w pobliży Szanghaju w Chinach, admirała Zheng He przecierającego szlaki z Chin do Indii, Arabii, Indonezji i Afryki, Krzysztofie Kolumbowi wypływającego z Palos w Hiszpanii na nieznane Bahamy, Ferdynanda Magellana udającego się z Hiszpanii na Wyspy Korzenne. Wśród znanych podróżników pojawia się też Frobisher, Francis Drake, a także kobieta Maria Sibylla Merian. Przy okazji jej zamiłowania do owadów, tworzenia ilustracji do książek przyrodniczych dowiemy się, dlaczego płeć piękna tak mało osiągnęła w nauce, podróżnictwie i sztuce. Niedługa wzmianka o Jeanne Baret, jej podstępie uzmysłowią młodym czytelnikom, do jakich podstępów musiały posuwać się prekursorki odkrywczynie. Wśród znanych nazwisk nie zabraknie też Jamesa Cooka, Meriwethera Lewisa, Wiliama Clarka, Karola Darwina, Davida Livingstone’a, Gertrude Bell, dyplomowanej archeolożki, dyplomatki. Z Ernestem Shackletonem wyprawimy się na Antarktydę i na Księżyc z Armstrongiem i Aldrinem.

Te interesujące opowieści o poszczególnych odkrywcach wzbogacone są w interesujące ciekawostki o miejscach i czasach, w których żyli podróżnicy. Razem z nimi przemierzymy całą Ziemię i dowiemy się, z jakimi trudnościami musieli się zmierzyć. Poznamy też odmienne kultury, prześledzimy jak w czasie zmieniała się możliwość podróżowania, jak wynalazki, dopracowywanie narzędzi oraz świetne przygotowanie wpływały na powodzenie akcji. Uświadomimy sobie też, że nie wszystko szło z planami podróżników, czasami na ich drodze stawały różnorodne plemiona, innym razem lodowe góry, dziesiątkujące załogę choroby czy bunty wynikające ze zbyt długotrwałej podróży nieprzynoszącej żadnych efektów.

Publikację podsumowuje rozdział, w którym młodzi czytelnicy dowiedzą się, co sami mogą zrobić, aby stać się podróżnikami. Odkryją, że nie trzeba wiele, aby tego dokonać. Wystarczy ruszyć w drogę. I wcale na początku nie musi być to podróż daleka. Poznamy tu sylwetki trzech współczesnych podróżników: Eda Stafforda, George’a McGavina i Roz Savage pasjonujących się przyrodą.

Publikacja zawiera piękne, kolorowe zdjęcia, przyciągające wzrok ilustrację, ciekawą szatę graficzną. Śliskie strony bardzo dobrze zszyto i oprawiono w solidną, matową okładkę, dzięki czemu książka o dużym formacie jest trwała i estetyczna. Myślę, że to doskonała lektura nie tylko na wakacje, kiedy chętnie wędruje się palcem po mapie. Zdecydowanie polecam wszystkim ciekawym świata dzieciom oraz młodzieży. Będzie to świetnie uzupełnienie wiedzy szkolnej.