Poznawanie przeszłości, analizowanie jej, wyciąganie wniosków, porównywanie minionych wydarzeń do obecnych pozwala na lepszą świadomość oraz unikanie dawnych błędów. Jak zachęcić dzieci i młodzież do zgłębiania dawnych wydarzeń? Podręczniki nie zawsze spełniają swoją rolę. Napisane poprawnie politycznie, z pokazaniem, w jaki sposób powinniśmy interpretować określone wydarzenia nie pozwalają na zainteresowanie młodych ludzi tym tematem. Do tego często są zwyczajnie nudne. A gdyby tak urozmaicić je o komiksy i humor? Pewnie niejeden miłośnik wkuwania się oburzy: my mieliśmy podręczniki bez takich udziwnień i żyjemy. Tak, żyjemy, ale co to za życie, kiedy większość dorosłych nie rozumie podstawowych zjawisk, powiązań, wydarzeń, propagandy, szkodliwych postaw? Co z tego, że się uczymy, kiedy nasza nauka ogranicza się do dowiedzenia, co złego było dawniej, a nie ma refleksji na temat tego, jakie obecne zjawiska są bliskie tym z przeszłości? Aby chcieć lepiej poznawać przeszłość trzeba najpierw zgłębić podstawową wiedzę na jej temat. I tu z pomocą przychodzi nam seria „Horrrendalna historia Polski”.
Wcześniej kilka razy polecałam Wam już „Strrraszną historię” pozwalającą wejść
w ważne wydarzenia na świecie, poznać różne kultury i ludy. Jeśli macie dzieci
w wieku szkolnym (także licealistów) to polecam takie serie jak: „Monstrualna
erudycja”, „Strrraszna historia” oraz „Horrrendalna historia Polski”. Każda z
nich wprowadza czytelnika w inny obszar wiedzy i po każdą warto sięgnąć, aby
rozbudzić dziecięcą ciekawość, zachęcić do pogłębiania wiedzy. Oczywiście każda
seria (ale też i poszczególne ich tomy) ma innych autorów, ale napisane zostały
z myślą o dzieciach, które zostały zniechęcone do nauki, czyli tak, aby
pokazać, że zdobywanie wiedzy wcale nie jest takie straszne jak w szkołach
pokazują. Co jakiś czas opowiadam Wam o kolejnych publikacjach z serii „Monstrrrualnej
erudycji” oraz „Strrraszna historia”, ponieważ są to serie mające już kolejne
odsłony (i bardzo dobrze!), a wszystko przez duże powodzenie książek wśród
młodzieży.
Autorzy serii „Strrraszna historia” oferują naukę w formie komiksów, fragmentów
pamiętników, ciekawostek, quizów i osi czasu. Terry Deary znany z
interesujących, mrożących krew w żyłach i zaskakujących historycznych książek
dla młodzieży korzysta z bogactwa wiedzy, pięknie ją porządkuje i podaje
czytelnikom w lekkiej formie. Autor bardzo chętnie sięga po mroczne, tajemnicze
i często przemilczane na lekcjach historii wydarzenia, przerabia na lekką formę
i podsuwa czytelnikom sporą dawkę wiedzy zachęcając, aby zgłębiali wiedzę,
poszerzali ją ponad to, co znajdą w zwykłym podręczniku szkolnym.
„Horrrendalna historia Polski” jest taką jakby podserią „Strrrasznej historii”.
Napisane przez Małgorzatę Fabianowską i Małgorzatę Nesteruk stylizowane są na
publikacje Terrego Dearyego, czyli postawiono tu duży nacisk na humor i lekki
sposób przemycania wiedzy. Poszczególne tomy naszpikowane są ciekawostkami,
które pomogą lepiej wyobrazić sobie, zrozumieć przeszłość, a których nie
znajdziemy w podręcznikach, dzięki czemu uczniowie będą mogli zabłysnąć na
lekcjach. Do tego temat, który w szkole ledwo jest liźnięty, któremu poświęca
się kilka do kilkunastu stron tu zawarty jest w formie książki napisanej w
formie ciekawej opowieści. Nie ma tu tego humoru, który obecny jest w
publikacjach Brytyjczyka. Może dlatego, że Polacy zbyt poważnie (w sensie im
nudniej tym lepiej) traktują edukację? Mimo tego znajdziemy tu troszkę
komiksów, pamiętników z określonych czasów, urywki z „gazet”, na łamach których
relacjonowano najważniejsze wydarzenia. Dzięki serii poznamy Słowian, dowiemy
się jacy byli Piastowie, wejdziemy w świat dynastii Jagiellonów, a następnie
przyjrzymy się królom elekcyjnym, polskiej szlachcie, zaborom..
Z tomu „Sprytni Słowianie” dowiemy się, że Słowianie byli dość ekspansywnym
ludem. Cieszyli się złą sławą zarówno wśród Greków i Rzymian, bo nie był to
łatwy przeciwnik. Do tego sporo tu informacji o dawnych wierzeniach,
obyczajach, obrządkach, bitwach, przyjaźniach, kłótniach między ludami,
uzbrojenie, piractwo, usługach morderczych (tu sporo ciekawostek o postaciach
robiących karierę nawet w Egipcie), metody leczenia, okoliczności przyjęcia
chrześcijaństwa, kuchnię, ulubione smakołyki (także przepisy na nie) i wiele,
wiele więcej ważnych ciekawostek. Autorki zaznaczają, że punktem zwrotnym w
naszych dziejach był IV wiek, kiedy to „z mroku dziejów wyłonili się
Słowianie”. Przyglądamy się tu ekspansji Słowian, wyłanianiu się plemion, a
później małych państw (Samona, Polan, księcia Mojmira, Ruryka). Zrozumiemy
przyczyny porzucenia politeistycznej religii na rzecz monoteistycznej. Sporo
miejsca poświęcono takim bogom jak Świętowit, Perun, Weles, Swarożyc i Makosz.
Opisano też demonologię słowiańską, myślenie magiczne i prymitywną medycynę
oraz niezwykle różnorodne zwyczaje funeralne. Ponad to sporo tu opisów gier i
zabaw, system miar i wag (niektóre stosowane do XIX wieku). „Sprytni Słowianie”
odkryje przez nami świat zaskakujący, bo bogaty w liczne wędrówki.
„Pokrętni Piastowie” to opowieść o czasach pierwszych królów, paradoksach,
skomplikowanym życiu, które z jednej strony było dostatnie, a z drugiej biedne,
spokojne, ale i bogate w krwawe konflikty, dużą ilość przemocy, podboje, na
które wyruszali tylko najsilniejsi i mieli szansę się wzbogacić.
„Dynamiczną dynastię Jagiellonów” otwiera rok 1370, czyli moment śmierci Kazimierza
Wielkiego, a zamyka rok 1572, gdy umiera Zygmunt II August, nie pozostawiwszy
potomka, a co za tym idzie zakończywszy panowanie dynastii Jagiellonów i otwierając
kraj na wolną elekcję. Poznajemy jak wyglądało życie w kraju, którego teren
sięgał od jednego morza do drugiego i był prawdziwym mocarstwem. Poznamy
codzienność zwykłych ludzi, przepisy na choroby i rany, przywileje, jakimi
cieszyły się różne grupy społeczne, najsłynniejszych błaznów oraz znaczące
bitwy i spis dań przeniesionych do Polski z Włoch.
„Atrakcyjni królowie elekcyjni” to czwarty tom „Horrrendalnej historii Polski”.
Wchodzimy tu w świat królów, którzy nastali po wygaśnięciu rodu Jagiellonów.
Tom rozpoczyna się w tym miejscu, w którym skończył poprzedni czyli w roku
1573, kiedy tron obejmuje Henryk Walezy, który staje się władcą Polski z braku
lepszej alternatywy. Gdy zwalnia się tron Francji pakuje manatki i pędzi do
Paryża pozostawiając pusty skarbiec. Przywódcą zostaje Stefan Batory, całkowite
przeciwieństwo francuskiego elegancika skupiającego się na zysku. Po nim
Zygmunt III Waza, a później kolejni. Opowieść kończy się na toku 1795, gdy
Stanisław August Poniatowski abdykuje zamykając epokę elekcyjną. Poza takimi
nudnymi faktami autorki przygotowały całkiem sporo ciekawostek urozmaicających
podróż po 200 latach historii naszego kraju. Poznamy wojskowe nowinki, dzięki
którym Polacy byli sławni, poznamy wiele sławnych postaci (Stefan Czarnecki,
Jan Zamoyski, Jan Karol Chodkiewicz, Stanisław Zółkiewski, Tadeusz Kościuszko i
wielu innych). Ponad to zapoznamy się z panującą w określonym czasie modą,
poznamy tradycyjne stroje i nowinki. Nie zabraknie też informacji o nauce (KEN
i inne osiągnięcia epok), uczonych, literatach, związkach Polski z Ameryką.
„Sakramencki sarmatyzm” to opowieść o zwyczajach i słabościach uprzywilejowanej
grupy społecznej. Odkryjemy jakie zachowania doprowadziły do stopniowego
wyniszczania kraju, wejdziemy w obszar dziwnej interpretacji różnych odłamów
chrześcijaństwa, które wzbogacono pogańskimi wierzeniami i przesądami. Wszystko
doprawione niezwykłą fantazją i wiarą w niezwykłe korzenie. Znajdziemy tu też
spis podstawowych zwrotów łacińskich, postaw, idei, podział na klasy ze względu
na majątek i wpływy. Do tego sporo miejsca poświęcono herbarzom, pochodzeniu
nazwisk, kreowaniu wizerunku, podszywaniu się pod szlachtę, niechęci do przebywania
na dworze króla oraz podróży, ale jednocześnie dużym zapale do pielgrzymek,
powstaniu kultu Madonny i modzie na ubieraniu figur na procesje, fundowaniu licznych
kościołów. Ponadto nie zabraknie przerażających praktyk i zamiłowania do tworzenia
różnorodnych wizerunków śmierci, opowiadania o niej. Nie zabraknie też tematu rycerskich kobiet.
„Zagmatwane zabory” pozwalają poznać różnorodne problemy, z jakimi spotykali
się Polacy w różnych zaborach. Dowiemy się, w jaki sposób doszło do kolejnego
zagrabienia ziemi, poznamy powstania i sposoby działania konspiracji. Nie
zabraknie tematu migracji politycznej i ekonomicznej, problemu biedy, wyzysku
polskich uchodźców. Nie zabraknie też ciekawostek językowych i modowych, bo
spotkanie różnych nacji to zadziwiający tygiel.
Seria „Horrrendalna historia Polski” to fascynująca lektura pozwalająca na
interesującą wyprawę w przeszłość. Wznowienie wypuszczone przez wydawnictwo
HarperKids pozwala na poznanie historii naszego kraju bez poczucia przymusu,
nudy. Zawarta w publikacjach wiedza przyda się w szkole, ale forma przyswajania
informacji przez zabawę pozwoli na dłuższe zapamiętanie. Nie można serii
traktować kompendium wiedzy, ale to świetne publikacje pozwalające na
rozbudzenie zainteresowań młodych czytelników, zachęcenie do zgłębiania
dziejów. Autorkom udało się uchwycić najważniejsze niuanse charakteryzujące
określoną epokę. Po lekturze można jednak odnieść wrażenie, że żarty tak typowe
dla „Strrrasznej historii” są w przypadku Słowian i „Horrrendalnej historii
Polski” bardzo ostrożne i zachowawcze, a szkoda, bo zbyt poważne podejście do
określanych postaci zawsze prowadzi do wypaczenia i osłabia chęć zadawania
kolejnych pytań. Zdecydowanie polecam
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz