Vaclav Smil, Tworzenie bogatego świata. Perspektywy w
ekonomii, przemyśle, środowisku, Warszawa „PWN” 2016
Bieda i
bogactwo to tematy ciągle powracające zarówno w pracach socjologów, filozofów,
psychologów, jak i ekonomistów. Często pojawiają się one w kontekście zderzenia
światów posiadaczy i pracujących. Jednym z wielu badaczy poruszających ten
temat jest Vaclav Smil - prowadzący interdyscyplinarne badania nad zmianami w
dziedzinie energetyki, środowiska, populacji, produkcji żywności, innowacji
technologicznych oraz polityki publicznej - w swojej książce „Tworzenie bogatego
świata. Perspektywy w ekonomii, przemyśle, środowisku” przybliża czytelnikom
jak wielkiego postępu dokonała ludzkość i jak (mimo narzekania różnych grup)
żyje nam się coraz lepiej, wygodniej, a także jakie w najbliższym czasie czekają nas wyzwania. Jego optymistycznemu spojrzeniu nie
zabraknie trzeźwej oceny szans jednostek i społeczeństw oraz spojrzenia na zasoby. Obok zachwytu nad
postępem, powszechnością i łatwiejszym dostępem do zwykłego człowieka do osiągnięć
elektroniki znajdziemy analizę dyskryminacji opartej na uprzedzeniach. Vaclav
Smil zmusza czytelnika do innego spojrzenia na podział zasobów oraz „równych
szans”.
Większa część
publikacji to przede wszystkim opis ewolucji zużycia surowców, wykorzystywanych
materiałów, sposobów ich wydobycia oraz pozyskiwania, zastosowanie. Świat w
jego spojrzeniu to miejsce różnych cennych surowców, o które czasami nie dbamy
wystarczająco dobrze, ponieważ są tak powszechne (np. woda i powietrze), a z
drugiej strony zaczynamy dostrzegać ich znaczenie na równi z rudami metali i
analizować sposoby oczyszczania oraz możliwości wykorzystania fauny.
W książce
znajdziemy także interesujące spojrzenie jak inne organizmy wykorzystują
dostępne na naszej planecie surowce. Opis świata fauny i flory z perspektywy
twórców zadziwiających konstrukcji pomaga nieco inaczej spojrzeć na działalność
człowieka i uświadomić sobie jak bardzo bliscy jesteśmy zwierzętom w walce o
przestrzeń i wykorzystanie surowców. Zrozumiemy także, że tworzenie jest cechą zwierzęcą,
a ludzką ciągłe ulepszanie tworów. Powstające od wieków konstrukcje termitów
oraz działalność dżdżownic nie uległa zmianie, czego nie możemy powiedzieć o
naszym gatunku. Takie spojrzenie staje się pretekstem do prześledzenia zmian wykorzystywania
materiałów w ciągu istnienia gatunku człowieka: od kamieni przez tekstylia,
metale po plastiki, sylikony oraz stosowanie recyklingu. Vaclav Smil omawiając
wykorzystanie poszczególnych materiałów oraz czynników geologicznych w historii
ludzkości pokazuje jak wielki wpływ miały one na zachodzące w społecznościach
zmiany, rozwijanie się cywilizacji i wpływ na obecne osiągnięcia w różnych
dziedzinach życia. Po tej analizie znajdziemy przegląd materiałów
wykorzystywanych współcześnie oraz opis ich wykorzystania, dążenia do
minimalizmu oraz mniejszego zużycia energii.
„Tworzenie
bogatego świat” to przede wszystkim publikacja pozwalająca prześledzić zmiany
zachodzące w wykorzystaniu materiałów oraz analizę wpływy zmian na jakość
ludzkiego życia. Wnioski płynące z obserwacji są bardzo optymistyczne, a Vaclav
Smil wychodzi z założeniem, że dzięki ludzkiej pomysłowości będzie nam się żyło
coraz wygodniej. Książka pozwala na uświadomienie sobie nie tylko jak duże
zmiany zaszły w ciągu kilku wieków, ale także jak obecnie szybko zmienia się
świat. Autor podkreśla, że urządzenia, które jeszcze do niedawna były oznaką
luksusu obecnie są powszechne. Całość bardzo interesująca, pozwalająca
interdyscyplinarnie spojrzeć na wiele problemów oraz uświadomić sobie własny
wkład w zachodzące zmiany. Poza poruszeniem ważnego tematu produkcji nie
zabraknie także spojrzenia na ekologię.
„Tworzenie
bogatego świata” to interesująca lektura dla geografów, historyków, socjologów,
ekonomistów oraz filozofów. Zdecydowanie polecam.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz