Matt Ralphs i Gordy Wright "Sekrety zmarłych"

Śmierć fascynowała człowieka od zawsze. Była czymś nieznanym, tajemniczym, czymś, co trzeba było jakoś wyjaśnić i dać nadzieję oraz ukojenie w bólu. Z tego powodu snuto zadziwiające opowieści o życiu pozagrobowym, o kontynuacji naszego istnienia. Po dawnych wierzeniach i obrządkach pozostały szczątki, z których dziś możemy wiele dowiedzieć się o przeszłości oraz budowie ciała ludzi żyjących w różnych cywilizacjach. Postęp techniczny daje nam nowe możliwości, rozwój w nauce przekłada się na lepsze poznawanie genów naszych przodków, pozwala na obserwowanie, jak bardzo się zmienialiśmy.` Wiedzę na ten temat mamy już sporą, ale jeszcze bardzo wiele tajemnic jest niewyjaśnionych i nieodkrytych.

Publikacje poruszające temat pochówków to nie tylko materiał wprowadzający w historię i kulturę przodków, ale też pomoc pozwalająca na oswojenie z tematem śmierci. Rewelacyjną publikacją wprowadzającą w obyczaje i wierzenia związane z pochówkami jest książka „Sekrety zmarłych. Odkryj tajemnice, które zabrali do grobu” z serii Akademia Mądrego Dziecka. Jest to publikacja do uczniów, ale mogą po nią sięgnąć także młodsi czytelnicy zainteresowani tematem lub borykający się z lękami lub emocjami związanymi ze śmiercią. Książka pozwala na oswojenie sobie tematu oraz zdobycie wiedzy na temat różnorodnych kultur.

Co w niej znajdziemy? Przede wszystkim przegląd różnorodnych szczątków, które dotrwały do naszych czasów. Na pięciu kontynentach znajdziemy klika takich miejsc i istotnych, dużych cywilizacji lub przypadkowo zachowanych przez okoliczności przyrody zwłok. Autorzy skupili się na Afryce, Ameryce, Europie i Azji. Znajdziemy tu informacje, że tajniki przeszłości pomagają nam odkryć archeolodzy. Na początku zawędrujemy do Egiptu, gdzie przyjrzymy się bardzo różnorodnym formom utrwalania ciała. Dowiemy się, że najstarsze najlepiej zachowane szczątki to wcale nie mumie tylko ciało zakonserwowane dzięki klimatowi na pustyni. Zobaczymy też różne formy tworzenia mumii i grobowców dla władców. Poznamy także władcę, który bardzo krótko władał tym krajem i przez to był słabo znany, ale dzięki naukowcom dziś stał się postacią, która kojarzy nam się ze starożytną cywilizacją. Dzięki badaniom naukowców dowiemy się, dlaczego niektóre ludy dbały o utrwalenie szczątek, a inne składały ludzi w ofierze. Przyjrzymy się też ozdobom na skórze, zobaczymy dawne tatuaże, poznamy zwyczaje związane z budową kurhanów oraz najstarsze na świecie mumie Chinchoro. Zobaczymy też podziały społeczne. Spotkamy się z podziwem dokonań dawnych ludzi. Jedno czego mi brakowało to pokazanie wyzysku poddanych. Oczywiście przy podziałach dowiemy się, że nie każdy mógł sobie pozwolić na luksusowy pochówek oraz zabiegi pośmiertne i miejsce spoczynku, ale nie ma tu wyjaśnienia, dlaczego jedni byli tymi uprzywilejowanymi, a inni wyzyskiwanymi. Odkryjemy też jak niesamowicie różnorodne pozycje społeczne miały osoby, które dokonywały pochówków, zajmowały się zwłokami. Mamy tu naprawdę podstawową wiedzę, którą powinien wiedzieć każdy kto skończy szkołę podstawową. Do tego podana jest w bardzo przystępny sposób. Mamy tu też sporo ciekawostek, które pozwolą zainteresować młodego czytelnika tematem. Uważam, że to wartościowa publikacja, która w edukacji domowej wesprze w procesie uczenia. Plusem jest też to, że rodzic pracujący z dzieckiem wcale nie musi posiadać jakiejkolwiek wiedzy na ten temat. Autorzy świetnie wszystko wyjaśnią. Znajdziemy w niej nawet mapki zabierające nas do opisanych miejsc i słowniczek ważniejszych pojęć.

„Sekrety zmarłych” to niezwykła, starannie opracowana publikacja pozwalająca pokazać młodym czytelnikom jak niesamowicie pasjonująca jest historia, archeologia i antropologia. Wejdziemyu tu w świat nauki, przyjrzymy się pracy naukowców. Dużo miejsca poświęcono załodze sir Franklina, która w I połowie XIX w. utknęła przy zamarzniętych wybrzeżach Arktyki. Znajdziemy też historię turystów, którzy w 1991 r. we włoskich Alpach  znaleźli świetnie zachowane ciało mężczyzny sprzed 5,5 tys. lat. Poza tym udamy się do Pompejów, które przez 1700 lat zniknęły po wybuchu wulkanu. Są tu też katakumby Kapucynów na Sycylii, a także różnorodne historie szczątków ludzi, których ciała przetrwały wieki, dzięki odpowiednim warunkom, w których były zakonserwowane.

Dużą dawkę wiedzy dopełnia piękna szata graficzna, przyciągające wzrok ilustracje pozwalające na wyobrażenie sobie tego, co opisano. Publikację przygotowano przy udziale The British Museum i naprawdę dostosowano do młodych odbiorców. Starsi także nie będą nudzić się w czasie czytania jej swoim dzieciom.  Całość dopełnia solidna oprawa i bardzo dobrze zszyte strony.