Agnieszka Korol "Zamczysko" - patronat

Agnieszka Korol, Zamczysko, Piaseczno 2018

„Zamczysko trwało w swoich zaklętych murach, złożonych z nieociosanych głazów i wielkich cegieł. Stało ono na górze niedostępnej, obrośniętej lasem i cierniem. Do zamczyska onego wiodła tylko jedna kręta i wąska droga, pokryta szorstkim kamieniem. Tylko nieliczni ją znali

            Wierzchołek góry obrósł zamkiem tak mocno, że nie odróżniłbyś jego tkanki od podłoża. Twierdza wyrastała przez wieki. Nigdy nie zdobyta, rosła w mury i wieże, coraz bardziej roztyta, coraz wyższa i coraz śmielsza. Dokładny plan zamku był nikomu nie znany. Dołem szły kazamaty – lochy nieprzebyte, w których zapomniani więźniowie byli pilnowani przez zapomnianych na powierzchni strażników i torturowani przez katów. Ci ostatni robili, co do nich należało, ba – prześcigali się, który wyrobi wyższą normę, kto sprawi większa torturę.

            Nieco wyżej mieszkała służba, nad nimi zaś dwór złożony z króla, jego potomków i wielmożów, mieszkających tu na stałe lub na jakiś czas.

            W zamku mieszkało również wojsko, którego zadaniem była obrona zamku i króla. Na jego czele stał rycerz Niegoda, pierwszy do bitki i do wypitki. Póki co, pozostawało mu tylko to drugie, gdyż żaden śmiałek nie ważył się nigdy spróbować uderzyć na tę twierdzę.

            W ogromnym zamku zamieszkiwali również wszelkiej maści wróżbici, czarodzieje, szewcy, krawcy, czyściciele, urzędnicy, masarze, kucharze i wielu, wielu innych. W przepastnych korytarzach wijących się w labiryncie, schodach krętych i prostych, wieżach, wieżyczkach, przejściach tajemnych, częściej jednak spotkać można było szczura niźli człowieka. Każdy przypisany do swej roli, trzymał się tego zajadle i starał się nie wyściubiać nosa ze swoich komnat i nor, wszędzie bowiem czyhali rozbójnicy, którzy pod osłoną cieni, którymi zapełniony był zamek, ograbiali, a czasem nawet zabijali nieostrożnych włóczęgów. Innym niebezpieczeństwem była możliwość zagubienia się w nieznanych sobie rejonach zamczyska. Nikt nie znał całego zamku, gdyż ciągle coś dobudowywano, a z braku miejsca pogłębiano lochy lub podwyższano wieże. Niektóre części budowli rozpadały się, na ich miejsce budowano nowe”.

Miejsca, w których mieszkają królowie to piękne i wytworne zamki i pałace z czasem tracące na świetności. Zbyt ciasne i za bardzo zniszczone budowle z czasem trzeba rozbudowywać, porzucać ruiny i przenosić się do nowszych części, przez co obszar zamczyska obfituje w nieużywane obszary pełne tajemnic zabieranych przez wcześniejszych budowniczych lub władców do grobu i w ten sposób wokół dobrze znanych ścieżek powstają tajne przejścia wijące się niczym labirynty łączące różne części i pozwalające na szybkie przemieszczanie się bez pozostawiania świadków. Znajomość tajnych przejść daje władzę, bo pozwala na odkrywanie tajemnic innych mieszkańców zamku oraz kontrolowanie ich strachem.

Wielopokoleniowa siedziba z grubymi murami, niewielkimi oknami, niewystarczająco oświetlona bije chłodem kamieni i poczuciem zagrożenia wynikającego z wiecznie panującego tu półmroku i czyhających niebezpieczeństw. W takich okolicznościach łatwo o zagrożenie, wkradanie się do zamczyska intruzów. Z czasem takie obrastające w mroczne tajemnice wydaje się być pułapką dla jego mieszkańców. Tak właśnie jest z tytułowym zamczyskiem z powieści Agnieszki Korol.

Tytułowe „Zamczysko” pełne jest zawiłych korytarzy, tajemnych przejść, zapomnianych dziedzińców, opuszczonych wież, lochów i królewskich oraz dworskich komnat. W tym niezwykłym, rozrastającym się niemal jak w żywym organizmie miejscu, stajemy się obserwatorami dworskiej intrygi, toczącej się wokół sędziwego króla, który zamiast rządzić coraz częściej śpi.

Rozrośnięta przez wiele pokoleń budowla kryje w sobie wiele tajemnic, w które obrosła wraz z upływającym czasem i rozrastającymi się w ramach murów korytarzami, budynkami, dziedzińcami, opuszczonymi wieżami, przez co tworzy coś na wzór małego miasta pełnego tajemnic, tajnych przejść, spisków, zagrożeń. Na zamkowych korytarzach niemal jak spod ziemi wyłaniają się zbóje napadający dworzan, wojskowych i służbę, a w jego lochach na mieszkańców zamku niecierpliwie czekają kaci chcący przejąć władzę w państwie. W takiej mrocznej i bardzo tajemniczej atmosferze toczy się baśniowa fabuła, której najważniejszym motywem jest pałacowa gra pozorów będąca zaciętym wyścigiem o tron zajmowany przez sędziwego władcę mogącego w każdej chwili go opuścić. Ku zaskoczeniu wszystkich starzec zamiast pogodzić się upływem czasu poślubia młodą niewiastę, o której pochodzeniu nikt nic nie wie. Jedno jest pewne: potrafi ona świetnie manipulować wiekowym królem, dzięki czemu zyskuje coraz bardziej znaczącą pozycję: z ozdoby i towarzyszki zmienia się z prawdziwą królową, od której kaprysów zależą losy wszystkich mieszkańców. Jej celem jest całkowite przejęcie władzy, aby móc ją przekazać swojemu potomstwu. Bezwzględna bohaterka twardo dąży do celu i sięga po wszelkie możliwe sposoby. Jednak walka o tron wcale nie będzie taka łatwa, ponieważ silna królowa ma też sporą ilość rywali i to nie tylko wśród już dorosłych dzieci swojego małżonka, ale także urzędników i wszelkich pracowników zamczyska. Wyścig o tron będzie zawzięty i nie zabraknie ofiar, a zakończenie na pewno zaskoczy każdego czytelnika, ponieważ w książce Agnieszki Korol wszyscy bohaterzy grają i każdy w tej grze walczy o całą władzę. O szczerość w ramach zamczyska bardzo trudno, ale bohaterów będą łączyły wspólne interesy oraz mniej lub bardziej przypadkowe spotkania w labiryncie korytarzy, dziedzińców i komnat.

Agnieszka Korol pod postacią baśniowej fabuły porusza bardzo ważne problemy społeczne, obnaża ludzkie słabości, sposoby na walkę o pozycję w społeczności, pokazuje bohaterów z ich ułomnościami i mnoży zagadki, których rozwiązanie wcale nie będzie takie proste. „Zamczysko” to opowieść o ludziach pragnących władzy, gotowych zrobić wszystko, aby ją osiągnąć, zmieniających się pod wpływem poczucia posiadania choć jej namiastki. Bohaterzy powieści przesiąknięci są żądzą decydowania o losie innych i potrzebą wywyższenia się. Intrygi snute przez powołanych do istnienia przez Agnieszkę Korol bohaterów wydaje się być w pewien sposób tragiczna, bo każdy wybór skończy się dla mieszkańców zamczyska i poddanych władcy zły. Pisarka bardzo umiejętnie stosuje tu chwyt zrzucania „masek” znany ze starożytnych greckich teatrów.

„Zamczysko” to mroczna, baśniowa i wciągająca od pierwszej strony opowieść, od której trudno się oderwać. Piękny obrazowy język w stronie czynnej sprawia, że książkę czyta się bardzo szybko i przyjemnie, a snuta przez pisarkę opowieść jest tak subtelna, że może po nią sięgnąć zarówno młodzież jak i dorosły czytelnik. Każdy znajdzie w niej coś cennego dla siebie.

Krystyna Śmigielska "Jabłko i Mięta w przedszkolu" il. Ewelina Jaślan-Klisik

Krystyna Śmigielska, Jabłko i Mięta w przedszkolu, il. Ewelina Jaślan-Klisik, Warszawa „Alegoria” 2017

Przedszkole to miejsce przygód, wyzwań, zabawy, odkrywania świata, zawierania nowych znajomości, nauki akceptacji innych, rozwijania umiejętności radzenia sobie z emocjami, uczenia samodzielności, rozwijania zainteresowań i budowania autonomii. Może to zabrzmi brutalnie, ale przedszkolaki uczą się życia bez rodziców, przygotowują się do wylotu z rodzinnego gniazda. Nim to jednak nastąpi będzie potrzebna jeszcze długoletnia edukacja szkolna i od tego jak w tym czasie będziemy budować relacje z dzieckiem zależy to, jakie będą nas łączyły więzi z dorosłymi już pociechami.

Krystyna Śmigielska zabiera nas w świat przedszkolaczki podekscytowanej możliwością przeżywania przygód, o których może opowiedzieć mamie, zdobywania wiedzy o świecie, a później dzielenia się nią z rodzicami. Poprzedszkolne rozmowy Eli Jabłko z jej rodzicielką pozwalają nam wejść w świat dziecięcych dylematów, spojrzeć na świat oczami dziecka, odkryć relacje wiążące ją z rodziną i znajomymi. Kilkuletnia bohaterka jest ciekawa świata, otwarta, dąży do samodzielności, rozwijania nowych umiejętności, samodzielnego tworzenia interesujących rzeczy oraz ma już zbudowany system wartości zabraniający jej krzywdzenie i wyśmiewanie innych. Jednocześnie wie, że nieładnie jest skarżyć, ale chętnie wszystkimi spostrzeżeniami dzieli się z mamą, którą traktuje jak godną zaufania przyjaciółkę. Taka piękna więź rodzica z dzieckiem pozwala na kontrolowanie tego, co dzieje się w placówce oświatowej i pozwala na pozbycie się niepewności, czy nasza pociecha ma się tam dobrze.

Wszystkie przygody Eli Jabłko znamy z jej własnych opowieści skierowanych do mamy. Krystyna Śmigielska w książce pokazuje nam, że umiejętność słuchania własnego dziecka jest niezwykle ważna, ponieważ dzięki niej możemy sporo dowiedzieć się o tym, co nasza pociecha robi w ciągu dnia, dlaczego ma zły humor, co ją cieszy, co sprawia, że czuje się zagubiona, w jaki sposób dobiera sobie przyjaciół, ocenia postępowanie innych.

Z dziecięcych opowieści skierowanych do mamy wyłania się przedszkolne życie, w którym nie ma czasu na nudę. Zwłaszcza, że do Eli grupy zaczął chodzić nowy kolega, Dyzio Mięta, spokojny, wrażliwy i otwarty na świat chłopiec unikający przemocy, co nie znaczy, że nie zdarzają mu się psoty. Do tego przedszkolaki poznają najbliższą okolicę i dzięki temu Ela może zabrać mamę na spacer na plac Gołątaja czy zrobić pyszny owocowy deser. Nie zabraknie też "odgapiania" i z tego powodu bohaterka koniecznie będzie chciała nową lalkę. Ku radości mamy będzie to lalka szmaciana, którą obie chętnie uszyją. Taka przygoda uświadomi nam, że dzieci bardzo wiele uczą się od swoich rówieśników, inspirują się ich zainteresowaniami.

Z książki „Jabłko i Mięta w przedszkolu” wyłania się obraz miłości między dzieckiem a rodzicem, uczucia, które pozwala na bezwzględne zaufanie i otwartość na kochaną osobę. Taka więź pozwala na codzienne odkrywanie trosk i wątpliwości naszych pociech. W książce Krystyny Śmigielskiej dziecko traktowane jest z empatią, uważnością, akceptacją, dzięki czemu ma pewność, że może swojej mamie powiedzieć wszystko. Zyskujemy też obraz rodziny, w której powoli zachodzą zmiany: już mija patriarchalny model, w którym ojciec jest od zarabiania pieniędzy, a mama od opieki nad dzieckiem, ale ciągle nie ma w nim partnerstwa, ponieważ to kobieta ciągle jest tą osobą, która lepiej zna swoją pociechę, więcej się nim zajmuje, a mężczyzna na wieść o tym, że ma wyjść z nią na spacer krzywi się. Takie rzeczy nie uchodzą uwadze spostrzegawczej kilkulatki, dla której piłka nożna będzie doskonałym sposobem na nawiązanie relacji z ojcem. Nie zabraknie tu także pokazania jak wielką rolę w życiu dzieci odgrywają dziadkowie i babcie mający pomysły na ciekawe spędzanie czasu.

„Jabłko i Mięta w przedszkolu” to zbiór dwudziestu trzech autonomicznych, niedługich opowieści opowieści układających się w całość, ale mogących być czytanych wyrywkowo oraz pozwalających poznać nam przedszkolne i rodzinne życie kilkuletniej dziewczynki. Opowiadania Krystyny Śmigielskiej po raz kolejny są także interesującą lektura dla rodziców, którzy w czasie czytania dziecku mogą wiele się nauczyć. Dowiedzą się jak zarażać dziecko pasją, w jaki sposób kształtować jego poczucie ważności, jak okazywać miłość, dlaczego zawsze warto mieć czas dla dziecka oraz jak ważne jest zaangażowanie innych członków rodziny w wychowanie. Świat Eli to nie tylko relacje z rodzicami, ale też poznawanie innych ludzi i bliskich, docenianie ich obecności.

Całość oprawiono w solidną, kartonową śliską okładkę, a strony bardzo dobrze zszyto, dzięki czemu książka jest trwała i estetyczna.  Ponad to publikację wzbogacono pięknymi i jednocześnie prostymi ilustracjami o ciepłych barwach. Ewelina Jaślan-Klisik bardzo dobrze oddaje w obrazkach to, co dzieci mogą usłyszeć z czytanki, co ułatwia młodym czytelnikom skupienie się na tekście.

Najnowsze prace Oli

Marcin Kozioł, Bartek Jędrzejak "Pogoda dla puchaczy. Zima" il. Małgorzata Osieleniec

Marcin Kozioł, Bartek Jędrzejak, Pogoda dla puchaczy. Zima, il. Małgorzata Osieleniec, Warszawa „Prószyński i S-ka” 2018

Czy za pomocą opowieści o sowach można opowiedzieć o dorastaniu, stosunkach międzyludzkich, nowych doświadczeniach i jednocześnie przemycić bardzo dużo informacji z geografii i biologii? Można! Marcin Kozioł i Bartek Jędrzejak po raz kolejny udowadniają, że nie tylko da się to zrobić, ale jeszcze taka opowieść może być interesująca dla dzieci. Autorzy w swojej lekkiej książce poruszają bardzo ważne tematy, wśród których dorastanie (przynajmniej w moim odczuciu) jest na pierwszym miejscu.

Usamodzielnianie się, uczenie się nowych rzeczy, poznawanie świata, opuszczanie rodziców, aby znaleźć swoje miejsce na świecie to naturalny bieg natury. Jednak zachęcanie dzieci do poszerzania zakresu swojej samodzielności nie zawsze jest sprawą łatwą. W jaki sposób wyjaśnić pociechom, że uczą się po to, aby w przyszłości założyć własną rodzinę, żyć w miejscu, które im najbardziej odpowiada i pozwala na realizację własnych marzeń, rozwijanie kolejnych umiejętności, zawieranie nowych znajomości? Jak pokazać dojrzałość jako wielkie wyzwanie dające nowe możliwości, przygodę życia? W jaki sposób pokazać, że szukanie swojego miejsca nie zawsze jest łatwe, ale nie należy się poddawać, bo nigdy nie wiemy, co nas uszczęśliwi dopóki nie pozwolimy sobie na ruszenie w świat i poszukanie tego jedynego, cudownego miejsca do dalszego życia. Dobrym rozwiązaniem jest opowiedzenie przygód młodych zwierząt, które niby przed chwilą wykluły się z jajek/urodziły, a już muszą ruszać w świat, mimo że tego nie chcą, bo przecież wiadomo, że u rodziców jest najlepiej. Jednak z czasem bywa ciasno, mamy za mało możliwości, nie mamy szans na wicie własnego gniazda i przede wszystkim poznanie świata. A gdy już ruszymy nie wszystko dzieje się tak jakbyśmy tego oczekiwali. I tak właśnie jest w życiu bohaterów serii książek „Pogoda dla puchaczy”.

Pierwszy tom „Pogoda dla puchaczy. Jesień” Marcina Kozioła i Bartka Jędrzejaka zabiera nas w świat sów, w których gnieździe trwa codzienne zamieszanie wokół rodzinnych obowiązków. Mama zajmuje się młodymi, tata buja w obłokach, ale jego żona gderaniem sprowadza go na ziemię i włącza w obowiązki rodzinne. Codzienna sielanka toczy się wokół wychowywania czterech puchatych kulek, czyli pisklaków sowy. Młode ptaki na początku pokryte puchem i wyglądające dość zabawnie bardzo szybko się opierzają i rosną. Kształtuje się też ich charakter. Mimo, że są rodzeństwem, każde jest zupełne inne. Różnią się wielkością, temperamentem, zainteresowaniami, sposobem komunikowania się. Każde jest na swój sposób cudowne i kochane przez rodziców. Wydawałoby się, że ta sielanka będzie trwałą do końca życia. Jednak tak nie jest. Pewnego dnia młode sowy zaskakuje jesień i konieczność opuszczenia domu, aby znaleźć swój kawałek lasu, w którym będą mogły zgromadzić własne zapasy, a wiosną założyć swoja rodzinę z małymi sowami. Nim do tego dojdzie każdy musi troszkę powędrować, poznać okolicę, zastanowić się, co lubi najbardziej.

Drugi tom „Pogoda dla puchaczy. Zima” Marcina Kozioła i Bartka Jędrzejaka pozwala nam na przeżywanie przygód w czasie poszukiwania idealnego miejsca na świecie. Oczywiście jest ono najlepsze tylko dla jednej sowy. Reszta musi szukać swoich. Przy okazji poznajemy zwyczaje różnych zwierząt. Autorzy zdradzą nam tajniki życia jerzyków i jeży, bocianów i puchaczy śnieżnych. Ponad to młodzi czytelnicy zdobędą sporą wiedzę na temat pogody, zimowych zjawisk i sportów. Sporo tu informacji o lodzie, górach, zorzy polarnej, zawiejach i zamieciach, gołoledzi, szronie i szadzi, płatkach śniegu i zimowych malowidłach w oknach. Trójka rodzeństwa sów stara się wędrując przez świat znaleźć swoje miejsce i przy okazji jak najwięcej dowiedzieć się o świecie.

„Pogoda dla puchaczy” to seria bardzo przyjemnych i pouczających opowieść o samodzielności, odkrywaniu swojej osobowości, opuszczaniu rodzinnego domu. W historię sów wpleciono sporo informacji o tych zwierzętach. Młodzi czytelnicy dowiedzą się, dlaczego niektóre sowy tego samego gatunku są większe niż inne, że nawet zwierzęta mogą mieć odmienne charaktery i lubić coś innego, jak naukowcy nazywają te zwierzęta. Czym różnią się między sobą rożne gatunki i w jaki sposób te różnice pozwalają im lepiej przetrwać w określonym otoczeniu. Przygody młodych sów są pretekstem do przemycenia dużej dawki wiedzy o przyrodzie oraz zachęcają do wypraw po lesie. Młodzi czytelnicy w tomie o jesieni dowiedzą się, czym jest pogoda, dlaczego istnieją pory roku, z czego zbudowane są chmury, dlaczego liście żółkną, skąd bierze się mgła. Natomiast tom o zimie będzie doskonałym pretekstem do zgłębiania tajników śniegu, lodu, zachowania zwierząt w czasie tej zimne pory roku. Ten bogaty w informacje tekst przepleciono zadaniami dla dzieci. Nasze pociechy w tomie o jesieni muszą przynieść skarby z lasu, przyjrzeć się przyrodzie, zrobić zabawne etykiety, pokolorować motyla, a w opowieść o zimie wpleciono zadania zachęcające do rysowania, przynoszenia piór, rysowania, czytania ze zrozumieniem i na podstawie tekstu wykonywania rysunków, a do tego znajdziemy w nich sporo odsyłaczy do informacji w Internecie, dzięki czemu młodzi czytelnicy nauczą się, że wiedzę można czerpać z książek, obserwacji przyrody oraz umiejętnego wyszukiwania informacji w Internecie.

Całość bardzo przystępna, napisana żywym językiem (strona czynna), dzięki czemu książki czyta się szybko oraz przyjemnie również na głos. Niedługie rozdziały, liczne ilustracje sprawiają, że przedszkolaki bardzo chętnie słuchają o przygodach małych sów. Tekst wzbogacono inwertującymi, barwnymi, ale jednocześnie bardzo prostymi i estetycznymi ilustracjami Małgorzaty Osieleniec oraz zdjęciami. Młodzi czytelnicy w lekturze znajdą wiele interesujących zadań zachęcających do aktywnego czytania i wracania do lektury. Ponad to pisarze zachęcają do interaktywnego czytania: odsyłają swoich młodych czytelników na stronę „Pogody dla puchaczy”, na której dowiedzą się wiele ciekawostek o sowach oraz przyrodzie. Całość bardzo interesująca, pokazująca, że czytanie oraz nauka to nie tylko nudne ślęczenie nad podręcznikami, ale aktywne korzystanie ze zdobytej wiedzy, sporo ruchu i uważna obserwacja, a także umiejętne korzystanie z najnowszych technologii.

„Jesień” i „Zima” to dwa pierwsze tomy z serii „Pogoda dla puchaczy” - opowieści o sowach. Kolejne tomy pozwolą nam nie tylko lepiej poznać życie tych leśnych ptaków, ale też przyjrzeć się otoczeniu, w którym żyją, zjawiskom przyrody w poszczególnych porach roku. W każdej publikacji pojawia się również sporo propozycji zabawy i ćwiczenia nowych umiejętności, a także dużo mobilizacji do spacerowania po lesie, w którym możemy spotkać bohaterów książek. My na pewno sięgniemy po kolejne przygody sów. Zwłaszcza, że do wiosny i lata wcale nie jest tak daleko.