Etykiety

piątek, 9 grudnia 2022

Giorgio Parisi "Taniec szpaków. Cuda systemów złożonych"


Fizykę uwielbiam od zawsze. Mam słabość do tej dziedziny wiedzy. Może to za sprawą świetnej nauczycielki w podstawówce, która naprawdę potrafiła pobudzić wyobraźnię i zachęcić do poszerzania wiedzy. To dzięki niej rzeczy skomplikowane były proste i zrozumiałe. W liceum przez moment miałam nauczycieli, którzy bardzo starali się zohydzić ten przedmiot, ale na szczęście im się nie udało i to sprawiło, że wśród wielu kierunków, które studiowałam (wszystkie na „f”) znalazła się i fizyka. Tych studiów nie skończyłam, ale słabość pozostałą i zawsze wypatruję publikacji popularnonaukowych, po które warto sięgnąć. I tym razem w oko wpadł mi „Taniec szpaków. Cuda systemów złożonych” Giorgia Parisi. Autor jest profesorem fizyki oraz członkiem Amerykańskiego Towarzystwa Filozoficznego. Jego prace mają duże znaczenie dla fizyki statystycznej, matematycznej, cząsteczek elementarnych. Do jego dokonań należy m.in. rozwiązanie teorii pola średniego szkieł spinowych,
wyniki dotyczące statystycznych właściwości układów nieuporządkowanych. Za swoją pracę w ubiegłym roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. I to jest dobry pretekst, aby dokładniej poznać, czym zajmuje się ten już 70-letni fizyk.

„Taniec szpaków” to bardzo poetycki tytuł. Wchodząc do książki odkryjemy, że został on zainspirowany najnowszymi badaniami naukowca. Pokazuje on nam współpracę specjalistów z różnych dziedzin, wskazuje trudności, z jakimi musieli się zmierzyć oraz jak bardzo duży zespół musiał być zaangażowany do badania pozornie błahej sprawy, czyli opisu lotu szpaków, sposobu gromadzenia się, tworzenia grup, wpływu temperatur na migrację. Z tego punktu przechodzimy do historii, czyli dowiemy się, jak dawniej wyglądały badania naukowe, z jakimi wyzwaniami musieli mierzyć się naukowcy pół wieku temu, jak technologia ułatwiła dzielenie się wynikami ćwierć wieku temu oraz jakie daje nam obecnie możliwości. Poza tym dostajemy tu opowieść o przemianach społecznych, które miały miejsce we Włoszech przez ostatnie pół wieku. Związany od zawsze z Uniwersytetem Rzymskim „La Sapienza” badacz zabiera nas w świat nauki i historii. Obie wykorzystuje do opisania problemów złożonych. Dzięki niemu mamy okazję przyjrzeć się różnych działom fizyki teoretycznej, wejdziemy w świat cząstek elementarnych, zjawisk zbiorowych oraz systemów złożonych. Zobaczymy jak różne dziedziny nauki przenikają się i przeplatają. Skomplikowane rzeczy autor wyjaśnia w sposób prosty i zrozumiały. Natomiast sprawy polityczne poruszy z perspektywy umiarkowanie prawicowej z dostrzeżeniem zmian jakie zaszły w  latach 60. A wszystko to wplecione w opowieść o fizyce teoretycznej z naciskiem na badania nad systemami złożonymi i szkłami spinowymi. Poznamy tu zasady działania różnorodnych materiałów i dowiemy się jak uważność wpływa na pracę naukowca.
Całość dopełniają rysunki, które pozwalają na lepsze zrozumienie tego, o czym opowiada autor. Mimo skomplikowanego tematu książkę czyta się jak fascynującą powieść. Dla mnie szczególnie ciekawe było przypomnienie sposobu pracy naukowców, którzy często na całą uczelnię mieli do dyspozycji jeden komputer i czytnik kart.





Brak komentarzy:

Prześlij komentarz