sposób na szefa

Szef, jak wiadomo, jest złem koniecznym. Czasami trafiamy na mniej lub bardziej życzliwych, rozgarniętych i miłych szefów, innym razem musimy słuchać tyranów, prześladowców czy karierowiczów, których pozycja nie jest oparta na kompetencjach. Każdego z nich można oswoić i wychować. Najważniejszym zadaniem jest rozpoznanie, jakim typem człowieka jest nasz przełożony. To wymaga naszego małego zaangażowania w obserwowanie zachowań. Prawidłowa diagnoza gwarantuje sukces oraz brak przeszkód w pracy.

Wyzyskiwacz zwany „Jaśnie Panem”

To jeden z powszechniejszych typów szefów, ponieważ oni z zasady działają zgodnie z filozofią: „jak masz krowę to musisz ją dobrze wydoić”. Ty dla nich jesteś właśnie ową krową i od Ciebie zależy jak bardzo dasz się wykorzystać. Ważne jest abyś sobie uświadomił, że to on ma kierownicze wynagrodzenie, a nie ty, dlatego pracuje więcej. Często ten typ szefa jest pracoholikiem, który oczekuje od swoich podwładnych, że sen ograniczą do minimum, a resztę czasu poświęcą tylko i wyłącznie pracy. Jeśli nie postawisz granic zgodnych z obowiązkami, jakie przewiduje umowa i pozwolisz nakładać na siebie dodatkowe zadania, przez które będziesz musiał zrezygnować z czasu wolnego, na pewno wiele nie osiągniesz i nie będziesz doceniony. Dla niego Twoja dodatkowa praca jest przecież Twoim obowiązkiem.

Kiedy przełożony narzuci Ci dodatkowe zadanie nie możesz oczywiście się przeciwstawić (Ty jesteś pracownikiem a on wydaje rozkazy). By uniknąć dodatkowej pracy używaj sformułowań: „Jeśli podejmę się tych zadań to będę musiał zrezygnować z wcześniejszych. Co jest dla pana ważniejsze?”. To sprawi, że Ty zostaniesz uratowany przed kolejnym zadaniem, a on poczuje, że liczysz się z jego zdaniem.

W przypadku narzucania pilnych spraw użyj sformułowań: „Dobrze. Niestety w takim wypadku muszę zrezygnować z tego zadania. W innym przypadku nie zrealizują zadania na czas” lub „mogę to zrealizować, ale nie wcześniej niż…”

W sprzeciwianiu musisz pamiętać, że nie możesz tego robić jedynie od czasu do czasu. Odmawianie pracy dodatkowej musi być Twoją regułą. W innym wypadku szef wykorzysta Twój dobrotliwość i pracowitość.

Jeżeli Twój szef należy do szaleńców, którzy oczekują Twojej dyspozycji o każdej porze dnia i nocy to najlepiej wyłącz telefon po godzinach pracy. Unikniesz wówczas głupiego tłumaczenia, że właśnie spędzasz czas z bliskimi czy śpisz.

Bierny zwany „Chrząkającym Przywódcą”

Najgorszym z typów przełożonych jest szef bierny, czyli taki, który nie potrafi podejmować decyzji. Wszystko, co nowe przerasta go i przeraża. Lubi stabilność, monotonie i narzucone zadania. Jego postawa może być związana ze strachem lub przygnębieniem. Taka osoba potrafi bardzo utrudnić pracę, ponieważ będzie zwlekała z podejmowaniem jakiejkolwiek decyzji. Możesz sobie z nim poradzić dzięki zmianie komunikacji. Musisz pamiętać, że nie powinieneś używać sformułowań, które będą wymuszały na nim podejmowanie decyzji. Przedstaw dwa rozwiązania z ich zaletami i wadami. To ułatwi mu przełamanie się. Nie powinieneś przy nim okazywać swoich wątpliwości. Musisz być zdecydowany w działaniu.

Choleryk czyli „Człowiek Huragan”

To antypatyczny typ szefa-nerwusa, który swoją agresję rozładowuje na przełożonych. Nigdy nie potrafił – i jest mało prawdopodobne, że nauczy się – panować nad swoimi emocjami. Aby nad nim zapanować musisz zrozumieć jego emocje. Nie możesz przy tym pozwolić się zastraszyć, pokazać swojej słabości. Twoja siła powinna opierać się na opanowaniu i wyznaczaniu granic. Inaczej staniesz się ofiarą szefa, który za wszelkie swoje niepowodzenia będzie obchodził się z Tobą jak z workiem treningowym. Jego gwałtowne ataki musisz potraktować z zimną krwią. Obserwuj jego ataki i rozmawiaj z nim dopiero po ustaniu agresji. Jeśli sprawia Ci to trudność to wyobraź sobie, że jesteś na przedstawieniu pt. „Gniew szefa”. Dopiero po ustaniu czy osłabieniu złości przedstaw mu swoje argumenty i wyznacz granicę, której nie może przekraczać. W obserwacji ważny jest kontakt wzrokowy. Opuszczając oczy dasz mu do zrozumienia, że jesteś podległy. Ważne jest też byś zachował postawę pełną pewności siebie. Jeśli jesteś cenionym pracownikiem możesz zagrozić odejściem.

Mentor czyli mikromanager

Wszechwiedzący szef, który podejmuje nawet banalne decyzje i nie pozwala swoim pracownikom na samodzielność w wykonywaniu pracy. To on jest odpowiedzialny zarówno za rozwój firmy, kupno drogich sprzętów, jak i papieru toaletowego czy ołówków. Nic nie umknie jego uwadze. Pracując za wszystkich unieszczęśliwia siebie i swoich podwładnych. Jeśli marzysz o samodzielności w pracy przedstaw przełożonemu pomysł i poproś o radę. To sprawi, że poczuje się ważny, a Ty zrealizujesz swoje zadania. W przypadku otrzymania od niego bezsensownych poleceń nie pouczaj go tylko zaproponuj kilka rozwiązań i spytaj się o jego zdanie w danej kwestii. Jeśli będzie nadal upierał się przy swoim pomyśle musisz starać się, by „czas załatwił” sprawy (nadzór firmy podejmie za niego decyzję lub on odkryje, że dane działanie nie ma sensu).

Karierowicz i pozer czyli „Biurowy Polityk”

Jego stanowisko nie zależy od kompetencji, ale od umiejętnego tworzenia wizerunku. Każdy Twój sukces będzie przypisywał sobie, a każdą swoją porażkę Tobie. Praca z takim człowiekiem na dłuższą metę może być frustrująca, jeśli nie wykorzystasz jego słabości: pragnienie doceniania, uwielbiania. Nie możesz dawać mu do zrozumienia, że jest niekompetentny. Będziesz przez niego cenionym pracownikiem, jeśli umiejętnie będziesz schlebiał jego próżności. Musisz w tym jednak zachować umiar. Aby uniknąć nieporozumień i zrzucania na Ciebie winy za niepowodzenia przełożonego musisz wszystkie sprawy uzgadniać z nim pisemnie (maile są doskonałym narzędziem) lub chociaż nagrywać rozmowę. Unikniesz wówczas obarczania Cię za coś, czego nie robiłeś lub nie Ty podejmowałeś decyzje.

Niezależnie od osobowości szefa czy współpracowników w pracy należy kierować się kilkoma zasadami:

Opanowanie pomoże Ci z pozyskaniu sprzymierzeńców i ułatwi pracę. Epatowanie złością sprawi, że skupisz się tylko na tej negatywnej energii. Kiedy się jej wyzbędziesz będziesz mógł robić to, co do Ciebie należy.

Neutralność: pozwoli Ci na dystans podczas rozmów z przełożonym. Traktuj je jak zwykłe spotkania biznesowe, podczas których mówisz neutralnym głosem i szukasz dogodnych rozwiązań. To pozwoli Ci nie krytykować ich pomysłów tylko podsuwać im lepsze.

Dokumentowanie decyzji, czyli komunikacja na piśmie, pozwoli uniknąć nieporozumień. Ustne ustalenia potwierdzaj przez maile (najlepiej, kiedy możesz podzielić się takim mailem z innymi osobami w firmie lub przesłać na prywatne konto w razie „cudów”). Ważne projekty przedstawiaj wyłącznie na piśmie. Taka komunikacja sprawi, że szef będzie dokładniej analizował to, co mu przekazujesz i w razie nieprawidłowości będziesz miał dowody, że niepowodzenie nie było Twoją „zasługą”. Dobrze jest też prowadzić dziennik konfliktów z szefem w razie gdyby sprawy obrały zły obrót będziesz miał wszystko udokumentowane.

Dyskrecja: Jeśli chcesz się przeciwstawić szefowi to tylko i wyłącznie w cztery oczy. Nie próbuj odważać jego autorytetu przy innych pracownikach, ponieważ może Cię zniszczyć. Nie wdawaj się również w plotkowanie o błędach szefa, ponieważ dzięki „życzliwym” kolegom Twój szef może się dowiedzieć, co o nim sądzisz.

Kompetencja: Nie zmieniaj wydajności swojej pracy, bądź specjalistą w tym, co robisz. Nie możesz przecież utracić reputacji zawodowej.