Angus Deaton, Wielka
ucieczka. Zdrowie, bogactwo i źródła nierówności, tł. Jan Halbersztat,
wstęp Konrad Raczkowski, Łukasz Sułkowski, Warszawa „PWN” 2016
Angus Deaton jest brytyjsko-amerykańskim ekonomistą i
wykładowcą akademickim. Specjalizuje się w mikroekonomii, czyli badaniach nad
wyborami jednostek, zrachowaniami konsumpcyjnymi, biedą i dobrobytem. W 2015
roku za swoje wieloletnie badania otrzymał Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda
Nobla w dziedzinie ekonomii.
W swojej książce „Wielka ucieczka. Zdrowie, bogactwo
i źródła nierówności” dzieli się zarówno spostrzeżeniami, wynikami badań, ale
także i własnymi doświadczeniami. Na początku książki wprowadza nas w świat
zmian, uświadamia jak bardzo nasza pozycja często różni się od pozycji naszych
dziadków. Pochodzący z biednej, robotniczej rodziny wykładowca urodzony w
Szkocji miał szansę na lepsze życie dzięki uzyskaniu stypendium, które
pozwoliło mi na ukończenie prestiżowej szkoły Fattes College, a następnie na
studia na University of Camblidge. Całkowita przemiana losów, stworzenie
lepszego startu dzieciom sprawiły, że zaczął dokładniej przyglądać się
zjawiskom biedy, konsumpcji, poczucia bogactwa. Dostrzega, że często to, co dla
nas obecnie jest ubóstwem jeszcze sto lat temu było przejawem przynależności do
klasy średniej. Angus Deaton zaznacza, że pojęcie biedy jest względne i w
każdej społeczności w inny sposób definiowane. „Wielka ucieczka” to
podsumowanie wieloletnich badań, wykorzystanie wcześniejszego dorobku, aby
pokazać bardzo ważne zjawiska: powiązanie dbałości o służby zdrowia ze wzrostem
zamożności i dłuższego życia.
Badacz udowadnia nam, że mamy lepsze życie niż kiedykolwiek
wcześniej. Jeśli będziemy dbać o rozwój to większej ilości będzie żyło się dużo
lepiej. W swojej książce obala mit rosnącej biedy. Zauważa, że obecnie więcej
ludzi jest bogatych i mniej żyje w nędzy. Do tego wzrosła średnia długość życia.
Śmierć dzieci jest wyjątkiem a nie regułą zmuszającą do posiadania licznego
potomstwa. Mimo tego wzrostu zamożności ciągle są ludzie doświadczający ubóstwa.
Angus Deaton wyjaśnia kilka zjawisk, opisuje ważne mechanizmy wchodzenia w
biedę, nierówności w określonych grupach oraz między krajami. Pokazuje także
jak wielkie znaczenie ma edukacja i jak bardzo wpływa na wychodzenie z biedy,
możliwość poszerzania swojego pola wolności.
W „Wielkiej ucieczce” znajdziemy wyjaśnienia, w jaki
sposób w historii ludzkości wielokrotnie dochodziło do wielkich kryzysów
kończących się śmiercią głodową lub plagami chorób zakaźnych. Angus Deaton
pokazuje w jaki sposób ludzie w różnych epokach próbowali wyrwać się z niewoli
słabości swojego ciała, własnych ograniczeń. Opisuje także zjawisko przepaści
powstałe między Wschodem a Zachodem, zależności bogactwa Zachodu od rewolucji
ekonomicznej w XVIII i XIX wieku. Pokazuje także jak pazerni władcy, wojny oraz
religie wpływały na zamożność społeczności. Dostrzega także jak duży wpływ na
obecną zamożność miał okres imperialnych podbojów we wcześniejszych wiekach.
W książce nie zabraknie także spojrzenia na rosnące
nierówności. Dla mnie interesujące było spojrzenie pokazujące w jaki sposób
stan posiadania wpływa na jakość i długość życia. Zamożni i wykształceni w
każdej społeczności są prekursorami nowinek, zaszczepiania wiedzy o możliwości
uniknięcia chorób. Z tego punktu widzenia liczba i jakość elit wpływa na
warunki życia całego społeczeństwa. Interesujące jest także spojrzenie Angusa
Deatona na nierówności jako coś naturalnego i koniecznego. Tylko dążenie do
polepszenia losu może tworzyć podziały, ponieważ ktoś musi korzystać z odkryć
jako pierwszy, ktoś jako drugi, a osoby mniej zamożna na samym końcu.
Książka jest interesującym spojrzeniem na zjawiska,
które zachodzą w naszych czasach. Uważam, że powinna być to szczególnie ważna
lektura dla każdego komu na sercu leży dobro społeczności, kto pragnie rozwijać
dobrobyt oraz wspierać wzrost jakości życia. „Wielka ucieczka” może być też
przestrogą przed popełnianiem błędów przodków. Angus Deaton zaznacza, że wojny,
nieumiejętna polityka mogą doprowadzić do wzrostu ubóstwa, a co za tym idzie,
doprowadzą do zaprzepaszczenia obecnych osiągnięć.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz