Ze średniowiecznymi klimatami i leśnym życiem kojarzy nam się Robin Hood, bohater zamieszkujący Sherwood w Anglii. A co z innymi krainami? Czy w nich też mogły żyć podobne postacie? Pewnie tak. Jedną z propozycji jest opowieść o „Tosce z lasu” autorstwa Teresy Radice i Stefano Turconiego. Autorzy przenoszą nas w średniowieczne klimaty włoskich księstw, więc pewnie musi być to koło XIV wieku. Wcześniej organizacja państewek działał na zasadzie komun i powoli ewoluowała w księstwa zarządzane rodami. Do tego klimatu przenosimy się. Z kontekstu, jaki widzimy możemy przypuszczać, że jest to początek walki o wpływy, wyodrębnianie się większych zarządców. Do takich wniosków dochodzimy po przeczytaniu pierwszego tomu. Drugi potwierdza owe przypuszczenia. Mamy tu już konkretne daty (zima w roku 1342) i nazwiska. W trzecim mamy lato 1343 roku. Pojawia się też twórczość Francesca Petrarki (1304-1374). Autorzy wspomną także żyjącego dużo wcześniej Franciszka z Asyżu, jego postawę dziękczynną wobec darów świata. Klimat drugiego tomu jest klasztorny, bo też i do tego miejsca zawędrujemy, aby stawić czoło nowym wyzwaniom, ale też poznać niezwykłą historię bohaterów. W trzecim przyjrzymy się Florencji i dowiemy się, w jaki sposób zmieniła się z nieprzyjaznego dla mieszkańców miasta w mekkę nauki i sztuki.
Wróćmy jednak do tomu pierwszego. Lucilla, którą poznajemy na początku jest księżniczką mieszkającą w wiosce Castelgrelfo. Jej ojcem jest książę Grafit Fieramosca. I tu pojawiło się u mnie pytanie, na ile świadomie i celowo użyto tego, a nie innego nazwiska. Czyżby aż taki zbieg okoliczności? W sztuce zwykle czegoś takiego nie ma. Kathy Fieramosca jest bardzo znaną ilustratorką i malarką związaną z Toskanią, czyli krainą, w której dzieje się akcja komiksu, a obecnie specjalizująca się w portretach. Innym tropem (jeszcze bardziej trafnym) może być Ettore Fieramosca, bohater narodowy kultywowany w czasach faszyzmu, który świetnie pasuje do czasów akcji oraz kreacji książęcego bohatera jako rycerza zaprawionego w boju. Taki smaczek historyczny. Ta wiedza sprawia, że wiemy, jaki klimat będzie nam towarzyszył: dwór, w którym kobiety mają określone miejsce, poddawane są całemu szeregowi rytuałów i muszą słuchać się męskich opiekunów. I tak jest też w przypadku Lucilli.
Kiedy poznajemy bohaterkę jest samotna, a wręcz osamotniona. Z dala od wzroku innych rozmawia z gołębiami i objaśnia im swój trudny los oraz konieczność poślubienia nielubianego młodzieńca. Znudzona codziennością i zniechęcona z powodu nadchodzącej przyszłości jest smutna. Ojciec jednak w całym przedsięwzięciu widzi wspaniały interes. Wszystko byłoby pięknie i standardowo, gdyby nie kilka niespodzianek. Nudne przyjęcie urozmaica grajek-poeta, którego wyczyny urozmaicają rozmowy o walkach i przyjęciach. Tę codzienną nudę przerywa brawurowa kradzież w czasie uczty. Dzięki zamieszaniu Lucilla może zniknąć z zasięgu wzroku biesiadników i robić coś ciekawszego. Przypadkowo wpada na złodzieja. Ten okazuje się dziewczyną o imieniu Toska. Księżniczka pomaga jaj wydostać się z zamku. Ku jej zaskoczeniu bratem złodziejki jest grajek, minstrel Rinaldo…
Poznanie tego nietypowego rodzeństwa, rozmowy z nimi pozwalają księżniczce
nieco inaczej spojrzeć na wiele spraw. Lucilla uświadamia sobie jak wiele zła
niesie wojna i jak niesprawiedliwe są podziały społeczne.
Lucilla należy do otwartych, życzliwych i ciekawych świata bohaterek. Nikogo nie ocenia, nie zadziera nosa, nie klasyfikuje, nie wyklucza. Przez to, że dotychczasowe jej życie wiąże się z zamknięciem w zamku i sporadycznymi wizytami poza nim, ale zawsze w czyimś towarzystwie nie zna świata i jest bardzo naiwna. Reaguje też entuzjastycznie na wszystko, co może urozmaicić jej codzienność. Z kolei Toska i jej brat są sierotami wojennymi. Wędrowali po świecie z rodzicami, uczyli się, występowali na scenie i pewnego dnia, kiedy rodzice pozwolili im na wędrówkę po lesie wioskę, w której się zatrzymali najechali rycerze i wszystko spalili. Zginęli wówczas rodzice Toski i Rinaldo. Od tamtej pory radzą sobie sami w ruinach dawnych budynków. Ich historia sprawia, że Lucilla postanawia bardzo wiele zmienić w świecie. Jakby wyzwań było mało przypadkowo dowiaduje się o planach zabicia jej ojca. Ten nie słucha ostrzeżeń córki, bo traktuje je jako wymówkę przed ogłoszeniem zaręczyn. Na szczęście księżniczka ma grupę życzliwych znajomych, na których zawsze może liczyć i którzy będą wypatrywać zagrożeń. A tych pojawi się całkiem sporo.
Mamy tu piękne przesłania: wojna jest zła, przyjaźń można zawierać mimo różnic
kulturowych i odmiennego pochodzenia oraz najważniejsze: w pojedynkę nie
zmienimy świata. Do tego potrzebny nam zgrany zespół. Widzimy, że twórcy bawią
się znanymi schematami i motywami. Otwarcie piszą o nawiązaniu do Robin Hooda.
Do tego spotykamy tu naiwną księżniczkę, która nudzi się, nie ma rówieśników do
rozmów, a jej codzienność toczy się wokół rytuałów i dworskiej etykiety, z
której żartuje.
Drugi tom otwierają przygotowania młodziutkiej bohaterki do wyprawy. Ma być zadbana, dobrze ubrana, świetnie się prezentować w czasie odwiedzin u baronowej. Po raz kolejny pachnie tu próbą zaaranżowania małżeństwa, pokazania jak wspaniałym nabytkiem będzie dla małżonka. Na szczęście matka daje się przekonać do tego, aby księżniczka została w zamku ze służącymi.
W tym czasie widzimy też rozliczenia z nieudanego zamachu. Odkrywamy, że za
niecnym planem stoi jeden z książąt pragnący zagarnąć władzę nad całymi
Włochami. I tu pojawia się postać Gautiera z Brienne, którego można utożsamiać
z hrabią Walterem z Brienne, który dostał władzę w Republice Florenckiej po
kryzysie wywołanym zbyt dużymi pożyczkami dla niewypłacalnych władców
angielskich. Jak widzicie komiks obfituje w takie smaczki. A to nie jedyne
tropy, które zachęcą do szperania w historii i lepszego poznawania jej.
Czytanie samej historii też jest ciekawe. Mamy interesująco zarysowany klimat
klasztoru, do którego udajemy się z Lucillą i towarzyszącym jej bratem Cosimo,
preceptorem księżniczki. Są napady na drogach, opowieści o wojnach między
republikami i księstwami, zagrożeniu jakie niosło rozczłonkowanie władzy.
Trzeci tom przenosi nas do Florencji, w której poznamy zarówno ulice jak i
pałace. Zobaczymy pazerność właścicieli miasta, zdzieranie opłat z ludności
oraz prześladowanie. Na jego ulicach spotkamy Toscę i Rinaldo, którzy poza
próbą przetrwania w złych warunkach szukają Lucillę porwaną przez zbirów
księcia. Jednocześnie śledzimy losy uwięzionej w wieży księżniczki, która stara
się zrobić wszystko, aby się uwolnić. Niestety ma zbyt mało czasu, aby
wprowadzić plan w życie, bo Gautiera z Brienne na zlecenie jego przełożonego
postanawia zgładzić dziewczynę za to, że jej ojciec nie chce mu się
podporządkować. Czy przyjaciele zdążą z pomocą? Czy uda im się ją odnaleźć? Na
czyją pomoc będą mogli liczyć? Jak skończy się ta historia? Co sprawi, że
miasto ulegnie przemianie z więzienia dla mieszkańców w miejsce dające wolność
i zachęcające do tworzenia oraz poznawania tajników świata? Przekonajcie się
sami sięgając po komiks.
Rewelacyjnym dopełnieniem są tu ilustracje i sama konstrukcja opowieści, jako
rysowanej przez średniowiecznego mnicha. Prosta kreska przypominająca średniowieczne,
nieco płaskie rysunki postaci, ale już mamy tu osiągnięcia renesansowego
malarstwa, czyli stopniowe wprowadzanie perspektywy (XV wiek). Do tego
kolorystyka niczym z dawnych ksiąg (czyli też tak do XIV wieku). Ciepłe
barwy, ciekawie rozrysowana akcja. Opowieści dzieci narysowane w uproszczony
sposób i bez dialogów. O przebiegu wydarzeń dowiadujemy się z kolejnych odsłon,
scenek. Do tego mamy tu dbałość o przedstawienie tła wydarzeń, możemy
zorientować się, do jakich czasów nas przeniesiono.
,,Toska z lasu’’ pozwala także wprowadzić młodych czytelników do klasycznych
eposów rycerskich oraz zarysować ówczesne realia, podziały społeczne, wyjaśnić
powstawanie biedy oraz nierówności. Życie zwykłych ludzi kontrastuje z tym,
które toczy się na dworze. Drugi tom pozwala na poruszenie problemu wojny,
dyktatury. Trzeci wskazuje, jakie czynniki sprzyjają egalitaryzmowi przy
jednoczesnym bogaceniu się mieszkańców, poszerzania ich twórczego i naukowego
zamiłowania, a także uczciwej przedsiębiorczości.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz